Ι   _   Μέρος Πρώτο  _

1 /  _ Ιστορική αναδρομή _ Χρέος  2015 – 2016 – 2017
Τον Μάιο του 2015 ο  Οργανισμός Διαχείρισης Δημοσίου Χρέους (Ο.Δ.ΔΗ.Χ.)  (Ν.Π.Δ.Δ. σύμφωνα με τις διατάξεις των νόμων 2628/6.7.1998 (ΦΕΚ 151 Α’), 3965/18.5.2011 (ΦΕΚ 113 Α’) και 4223/31.12.2013 (ΦΕΚ 287 Α’) με έδρα την Αθήνα), παρουσίασε στη Βουλή το Δημόσιο Χρέος της Κεντρικής Διοίκησης στα 312,6 δισ. ευρώ.
Ταυτόχρονα , στα 12,8 δις. ευρώ (7,2% επί του ΑΕΠ) ανήλθε το έλλειμμα της γενικής Κυβέρνησης,  ενώ το ακαθάριστο ενοποιημένο χρέος της Γενικής Κυβέρνησης σε ονομαστικές τιμές , στο τέλος του 2015, ανήλθε στα 311,5 δις ευρώ  (176,9% επί του ΑΕΠ) (σύμφωνα με στοιχεία  της ΕΛΣΤΑΤ των ετών 2012 -2015).
Άλλες επίσης 17 χώρες  είχαν ποσοστά επί του ΑΕΠ άνω του 60% (ανώτατου επιτρεπομένου).   Από αυτές τα  υψηλότερα  ήταν της  Ιταλίας  (132,7% επί ΑΕΠ),  της  Πορτογαλίας  (129% επί ΑΕΠ),  της  Κύπρου  (108,9% επί ΑΕΠ) και του  Βελγίου  (106% επί ΑΕΠ).
Το ίδιο, άλλες  6 χώρες είχαν ελλείμματα ίσα με ή ανώτερα του 3% (ανώτατου επιτρεπομένου):  _ Η Ισπανία (5,1%), η Πορτογαλία και η Μ. Βρετανία (4,4%), η Γαλλία (3,5%), η Κροατία (3,2%) και η Σλοβακία (3%).
Η μεγαλύτερη αύξηση του χρέους   στην Ελλάδα  έγινε την  4ετία 2008-2011. Η Ελλάδα πρόσθετε  29 δισ.  Ευρώ νέου χρέους ετησίως, ενώ κατά την προηγούμενη 7ετία (2001-2007) η αύξηση του χρέους δεν ξεπερνούσε τα 13 δισ.  Ευρώ ετησίως. Την 7ετία 2001-2007 το 72% (66 δισ. Ευρώ ) του νέου χρέους αφορούσε σε τόκους που συσσωρεύονταν και μόλις το 28% (26 δισ. Ευρώ )αφορούσε σε δανεισμό για τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων της Γενικής Κυβέρνησης. Την επόμενη 4ετία, μόλις το 45%  του νέου χρέους αφορούσε σε τόκους που συσσωρεύονταν, ενώ ο δανεισμός για τη χρηματοδότηση των ελλειμμάτων της Γενικής Κυβέρνησης εκτινάχτηκε στα 64 δισ.  Ευρώ ή 55%  του νέου χρέους.
Το 2008, ενώ η παγκόσμια οικονομία είχε βυθιστεί στη μεγαλύτερη μεταπολεμική οικονομική κρίση, το ελληνικό κράτος αύξησε  τις δαπάνες  του για μισθούς, συντάξεις και κοινωνικές παροχές κατά 8 δις ή κατά 12,2% του ΑΕΠ. Εκείνη τη χρονιά η πολιτική ηγεσία της χώρας διαβεβαίωνε τους πολίτες πώς η ελληνική οικονομία είναι προφυλαγμένη από τη κρίση, γιατί ήταν μια κλειστή οικονομία που βασιζόταν στην κατανάλωση.  Την ίδια χρονιά οι Τράπεζες δάνειζαν μόνο τους δημόσιους υπαλλήλους, γιατί  μόνο εκείνοι είχαν εξασφαλισμένο και εγγυημένο εισόδημα.
Το 2011  υπάρχει το εξής αξιοσημείωτο παράδοξο:  _  όλοι αισθάνονται φτωχότεροι, οι μισθοί του δημοσίου και οι συντάξεις έχουν περικοπεί, (είναι 12 αντί 14), και τα νοσοκομεία αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα χρηματοδότησης. Κι όμως, το 2011 το κράτος ξόδεψε 7,7 δισ.  Ευρώ  περισσότερα από το 2007 για μισθούς, συντάξεις και δαπάνες Υγείας!  Πού πήγαν αυτά τα χρήματα ;
Τον Μάρτιο του 2012 αναδιαρθρώθηκε  το  χρέος της Ελλάδας προς ιδιώτες δανειστές ονομαστικής  αξίας 198 δισ. ευρώ.  Το περίφημο PSI,  (κούρεμα) που μείωσε το ελληνικό χρέος κατά  106 δισ. €.  Τον Δεκέμβριο  του 2012 ,  το ελληνικό δημόσιο προχώρησε σε μερική επαναγορά χρέους, γνωστή ως PSI plus.  Αυτή επέφερε επιπλέον απομείωση του χρέους κατά 20,6 δισ. ευρώ.
Σε επίπεδο Γενικής Κυβέρνησης το όφελος από το PSI  και το  PSI plus  ήταν μειωμένο κατά 20,7 δισ. Ευρώ  λόγω συμψηφισμού ζημιών του ενδοκυβερνητικού χρέους, δηλαδή του χρέους που κρατούσαν διάφοροι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης (Ασφαλιστικά Ταμεία, ΟΤΑ, ΝΠΔΔ), και το  συνολικό όφελος για την Ελλάδα από το PSI  και το  PSI plus ήταν 106 δισ. Ευρώ.
Επιπροσθέτως, χάρις στο PSI, μειώθηκαν τα επιτόκια από το 5% στο 2% σε ένα μέρος του χρέους (92 δισ.) και επιμηκύνθηκαν οι λήξεις από τα 7 στα 20 έτη.
Αναδιάρθρωση έγινε το 2012 και στο χρέος του επίσημου Τομέα, το λεγόμενο OSI, και συγκεκριμένα σε  δάνεια ύψους 184 δισ. που είχαν χορηγηθεί από τους εταίρους μας και περιλάμβανε:   _   Μείωση των αρχικών επιτοκίων έως και 3%. (Η Ελλάδα σήμερα καταβάλλει μεσοσταθμικό επιτόκιο ~1%  για τα ευρωπαϊκά δάνεια). _  Επιμήκυνση των αρχικών λήξεων κατά 15 – 25 έτη. (H μέση λήξη των ευρωπαϊκών δανείων σήμερα είναι περίπου 30 έτη.)  _ και  _ Περίοδο χάριτος 10 ετών, κατά την οποία η Ελλάδα δεν καταβάλλει καθόλου τόκους.
Μέσω του PSI  και  OSI παλαιά δάνεια αντικαταστάθηκαν με νέα που είχαν χαμηλότερα επιτόκια και μακρύτερες λήξεις. Το μέσο επιτόκιο δανεισμού μετά την αναδιάρθρωση (2013-2014) μειώθηκε από 4,2% στο 2,2%. 
Επιπροσθέτως, οι Κεντρικές Τράπεζες  δεσμεύτηκαν να επιστρέψουν κέρδη ύψους 10 δισ. Ευρώ από τα ελληνικά ομόλογα που είχαν στην κατοχή τους άρα το επιτόκιο αυτών των ομολόγων είναι ουσιαστικά μηδενικό.
 
Με αυτή την  προσαρμογή το πραγματικό μέσο επιτόκιο των δανείων της Ελλάδας μειώνεται στο 1,8%.
 
Σύμφωνα  δε με την ετήσια έκθεση του ESM το 2014, όλες αυτές οι παρεμβάσεις μείωσαν το ελληνικό χρέος σε όρους παρούσας αξίας κατά  49%  του ΑΕΠ του 2013, δηλαδή  κατά 88 δισ. Ευρώ.
Χάρις στα πολύ χαμηλά επιτόκια το βάρος της εξυπηρέτησης του χρέους στην οικονομία, δηλαδή οι τόκοι ως % του ΑΕΠ, περιορίστηκε σημαντικά και  η Ελλάδα κατέβαλε το 2014 λιγότερους τόκους ως % του ΑΕΠ, αν και είχε πολύ υψηλότερο χρέος ως % του ΑΕΠ από χώρες όπως η Ιρλανδία, η Ιταλία και η Πορτογαλία.
 

• Το 2009 η Ελλάδα όφειλε 290 δισ. Ευρώ (χωρίς τα έντοκα) και έπρεπε να αποπληρώσει το 76% αυτών (220 δισ. Ευρώ ) μέχρι το 2019.
• Το 2015 η Ελλάδα όφειλε  300 δισ.  Ευρώ (χωρίς τα έντοκα) και πρέπει να αποπληρώσει το 27%  (δηλαδή 80 δισ. Ευρώ ) μέχρι το 2025. Τεχνικά η επιμήκυνση των λήξεων μαζί με τα μειωμένα επιτόκια καθιστά το χρέος  πολύ μικρότερο σε παρούσα αξία.

Επίσης, από το 2013 και μετά οι τόκοι που καταβάλλει η Ελλάδα ετησίως περιορίστηκαν στα 7 δισ.  Ευρώ (μέσο επιτόκιο περίπου 2,2%),  ποσό αισθητά μικρότερο εκείνου (10 δισ. Ευρώ ) που κατέβαλε η Ελλάδα σε τόκους το 2000, όταν είχε λιγότερο από το μισό χρέος συγκριτικά με το 2013.
Ανάμεσα στο 2001 _ 2009  τα εισοδήματα των νοικοκυριών αυξήθηκαν,  καίτοι δεν θα μπορούσαν να ήταν διατηρήσιμα και τα νοικοκυριά  βρέθηκαν στο ξέσπασμα της κρίσης υπερχρεωμένα και εκτεθειμένα. Το ελληνικό κράτος   τότε δημοσιονομικά υποστήριξε μια αναπτυξιακή φούσκα που δημιουργήθηκε την πρώτη 7ετία του ευρώ, από απερίσκεπτο δανεισμό, δημόσιο και ιδιωτικό, η οποία έσκασε με πάταγο.
Ετσι,  ο έλληνας πολίτης είδε τη ζωή του να διαλύεται  από την ανεργία, τη συρρίκνωση των εισοδημάτων του και τη φοροεπιδρομή.
Τα αίτια της κρίσης για ένα εξωτερικό παρατηρητή έχουν τις ρίζες τους στην απότομη διακοπή της πιστωτικής επέκτασης, και όταν έκλεισαν οι κάνουλες του εύκολου δανεισμού, αναδείχτηκαν τα  μεγάλα  προβλήματα της οικονομίας :  1ον /  η στρεβλή και αντιπαραγωγική διάρθρωση της ελληνικής οικονομίας και 2ον /  το έλλειμμα ανταγωνιστικότητας που τη χαρακτηρίζει.
Για τα χρόνια που έρχονται ένας σωστός  στόχος  για την Ελλάδα  θα είναι να επιτύχει  ανάπτυξη και μάλιστα διατηρήσιμη  ανάπτυξη χωρίς δανεικά αφού διαμορφώσει  τις κατάλληλες συνθήκες.
2 /  _  Σε ποιούς χρωστά η χώρα;
 
Σύμφωνα με τα στοιχεία του Ο.Δ.ΔΗ.Χ.  το χρέος της  Κεντρικής Διοίκησης στις 31.03.2017 ανέρχεται σε 326,5 δισ. ευρώ.
Κατέχεται δε  κατά κύριο λόγο  από φορείς που συνδράμουν την Ελλάδα μέσω προγραμμάτων στήριξης, και συγκεκριμένα  τα 246 δις ευρώ (περίπου),  κατέχονται από διεθνείς δανειστές, μέσω του προγράμματος στήριξης.  Επίσης  η Γερμανία, η Γαλλία και η Ιταλία αποτελούν τους μεγαλύτερους δανειστές της χώρας. Τα υπόλοιπα μέλη της Ευρωζώνης, η Ισπανία από μόνη της, η ΕΚΤ και το ΔΝΤ αποτελούν τους υπόλοιπους μεγάλους, δανειστές της χώρας.  Το  δε υπόλοιπο χρέος αναλογεί σε ελληνικές και διεθνείς τράπεζες, στην Τράπεζα της Ελλάδος αλλά και σε ομόλογα του ελληνικού δημοσίου σε τρίτους δανειστές.
Πρόσφατα ,ο  Μπενουά Κερέ, (μέλος  του Εκτελεστικού Συμβουλίου της ΕΚΤ),   δήλωσε  ευθαρσώς ότι, είναι  αδύνατη  η βιωσιμότητα  του ελληνικού χρέους  και επομένως αδύνατη η ένταξη της Ελλάδας  στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης (QE),  αναφέροντας ότι:  «Οι κυβερνήσεις της ευρωζώνης δεν υπήρξαν αρκετά σαφείς για τη μορφή ελάφρυνσης του χρέους που θέλουν να προσφέρουν στην Ελλάδα ώστε να διαβεβαιώσουν την ΕΚΤ ότι το χρέος είναι βιώσιμο».
3 /  _ Ανεργία
Στην Ελλάδα το  ποσοστό ανεργίας φτάνει στο 22,5% , ενώ ο μέσος όρος είναι στο 9,3% στην ευρωζώνη. Από το 2009 μέχρι και το 2017 έχουν χαθεί  685 000 θέσεις εργασίας !  Στη δεύτερη χειρότερη θέση είναι η Ισπανία με 17,7% .
Τα χαμηλότερα ποσοστά ανεργίας παρατηρούνται στην Τσεχία μόλις 3%, στη Γερμανία 3,9% και στη Μάλτα 4,1%.
Ενδιαφέρον πάντα παρουσιάζει η Ιρλανδία  γιατί ήταν μια χώρα με μνημόνια και η ανεργία σήμερα είναι μόλις στο 6% και συνεχίζει   καθοδική πορεία.
Αποτέλεσμα της  δυσβάστακτης ανεργίας  είναι να εκτοξεύεται η μερική απασχόληση, με  μέσο μισθό  _ που ανέρχεται σε 335 ευρώ  καθαρά  _ να είναι μικρότερος ακόμα και από το επίδομα ανεργίας _ που ανέρχεται σε 360 ευρώ ! Το πρώτο 5μηνο του 2017  η μερική απασχόληση έφτασε το 51,3%   και η πλήρης  απασχόληση έμεινε στο 48,9 %  όπως ήταν το έτος 2016.  Οι δουλειές part time  κοστολογούνται 200 _ 300 ευρώ χωρίς να ανταποκρίνονται στο αντικείμενο  του κάθε εργαζόμενου με πλήρη αδυναμία ασφάλισης, διότι ο εργαζόμενος  απλά προσπαθεί να επιβιώσει.
Σύμφωνα με τα  στοιχεία του ΕΦΚΑ τον Σεπτέμβριο του 2016, ο μέσος μισθός μειώθηκε κατά 2,71% σε σύγκριση με τον ίδιο μήνα  του 2015  και το μέσο ημερομίσθιο μειώθηκε κατά 0,65%.
Η όλη  κατάσταση μοιάζει σαν <προμελετημένο σχέδιο εξόντωσης του πληθυσμού>. Η μικρομεσαία τάξη διαλύθηκε,  το εμπόριο αγκομαχεί,  ρευστότητα δεν υπάρχει στην αγορά,  η φτώχεια  εξαπλώνεται με ταχύτατο ρυθμό,  οι εξαγωγές  είναι ελάχιστες, οι επενδύσεις είναι ανύπαρκτες,   η χρηματοδοτική ικανότητα των ελλήνων εκμηδενίστηκε, τα  απαραίτητα διατροφής  προιόντα ακριβαίνουν, το χάος μεγαλώνει και στη περιδίνηση του καταπίνει κάθε έλληνα.
4 / _  Επιχειρήσεις
Στοιχεία του Γενικού  Εμπορικού  Μητρώου (ΓΕΜΗ) αποδεικνύουν ότι, στο ξεκίνημα του 2017  14. 198 επιχειρήσεις  έχουν βάλει λουκέτο.
Βέβαια, επίσης  16. 479 επιχειρήσεις έχουν ξεκινήσει  τη δραστηριότητά τους όμως υπάρχουν τεράστιες ποιοτικές διαφορές μεταξύ εκείνων που κλείνουν και των νέων.
Οι νέες επιχειρήσεις  είναι κυρίως μικρού μεγέθους, Ιδιωτικές  Κεφαλαιουχικές Εταιρείες (ΙΚΕ)  ή ατομικές, γεγονός το οποίο έχει ως αποτέλεσμα την υποβάθμιση του τεχνολογικού περιεχομένου των επιχειρήσεων και την εξειδίκευση σε κλάδους εντάσεως εργασίας, ενώ παράλληλα δεν φαίνεται να ενισχύεται ο εξαγωγικός προσανατολισμός των επιχειρήσεων, με εξαίρεση τον κλάδο του τουρισμού. Ετσι, αν  κάποιος  παρατηρήσει το κλείσιμο των επιχειρήσεων από το 2012 μέχρι  το 2017 το ισοζύγιο είναι αρνητικό, διότι σύμφωνα με τα στοιχεία του ΓΕΜΗ  και από _ Ιανουάριο του 2012 έως και 3 Ιουλίου 2017  _  οι επιχειρήσεις που έκλεισαν είναι 273 007  και οι επιχειρήσεις που άνοιξαν   είναι 215. 947 !
Η αύξηση της φορολόγησης και των ασφαλιστικών εισφορών, για να καλυφθούν οι <μαύρες τρύπες>,   τα capital controls, και η έλλειψη ρευστότητας, εξακολουθούν να συμβάλλουν με γοργούς ρυθμούς  στο  καθημερινό κλείσιμο των επιχειρήσεων.
Η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων (ΕΤΕπ) στο Λουξεμβούργο, και το Ευρωπαικό Επενδυτικού Ταμείου (EIF)  θα μπορούσαν να επιδείξουν μεγαλύτερη  ευαισθησία και συμμετοχή και στήριξη στην ελληνική οικονομία ώστε να δημιουργηθούν νέες θέσεις εργασίας, κυρίως πλήρους απασχόλησης.
5 / _  Το κράτος οφείλει στους πολίτες
Το Μάιο του 2017 αυξήθηκαν στα 5,05 δις ευρώ οι οφειλές του κράτους και  των δημοσίων φορέων προς τους ιδιώτες, έναντι 4,96 δις τον Απρίλιο του 2017 σύμφωνα με τα στοιχεία του Υπουργείου Οικονομικών.
Οι εκκρεμείς επιστροφές φόρων ανήλθαν στα 1,21 δις. Ευρώ  και  από αυτές  τα 893 εκατ. αφορούν άμεσους φόρους και τα 155 εκατ. έμμεσους.
Οι μεγαλύτερες ληξιπρόθεσμες υποχρεώσεις προέρχονται από τους Οργανισμούς Κοινωνικής Ασφάλισης (2,24 δισ. Ευρώ ) εκ των οποίων ο ΕΟΠΥΥ οφείλει 1,199 δις.  ευρώ.  Επίσης οι οφειλές των υπουργείων είναι σημαντικότατες διότι,   το  Υπουργείο Οικονομίας και Ανάπτυξης έχει ληξιπρόθεσμες οφειλές 46 εκατ., ενώ το  Υπουργείο Υποδομών και Δικτύων 38 εκατ. ευρώ.

ΙΙ   _   Μέρος Δεύτερο _

 

1  / _  QUO VADIS  Ελλάδα;

Το ΔΝΤ παραμένει  στο πρόγραμμα , επειδή διαθέτει τεχνογνωσία  κατά την άποψη Σόιμπλε,  όμως  δεν έχει καμία χρηματοδοτική συμμετοχή  διότι  κρίνει ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο και πρέπει να περικοπεί (κουρευτεί).

 
Παράλληλα, ο Βόλφγκανγκ Σόιμπλε έστειλε  επιστολή  _  στις 28 Ιουνίου 2017 _  προς  τα  κόμματα του κυβερνητικού συνασπισμού και   ζητά μεν,  να καταβληθεί  η επόμενη δόση στην Ελλάδα, αλλά αποκλείει την  ελάφρυνση  του ελληνικού χρέους στην παρούσα φάση,  ισχυριζόμενος  ότι,   «η βιωσιμότητα του χρέους θα πρέπει να βελτιωθεί μέσα από την εφαρμογή των μεταρρυθμίσεων και τη βοήθεια για περισσότερη οικονομική ανάπτυξη».
Ταυτόχρονα ο Γιοχάνες Κάρς (μέλος SPD για τα θέματα προυπολογισμού)  καταλογίζει στον Σόιμπλε  στρουθοκαμηλισμό  και  φανερή συγκάλυψη του ότι το χρέος δεν είναι βιώσιμο για εσωτερική κατανάλωση (ήτοι προς  εκλογικό όφελός του).  Συγχρόνως τονίζει (ο Κάρς)  ότι ,  “Η Ελλάδα δεν πρόκειται όμως να σωθεί ούτε από τη Γερμανία και ούτε από την Ευρώπη. Είναι υπόθεση των Ελλήνων. Ωστόσο θα πρέπει να τους δώσεις τη δυνατότητα να το κάνουν”,  και  τώρα απαιτείται ένα λειτουργικό φορολογικό σύστημα και μια αποτελεσματική δημόσια διοίκηση, ώστε “ να υπάρξει εμπιστοσύνη σε μια ανοδική προοπτική της οικονομίας, να  έρθουν ξένοι επενδυτές, να εγκατασταθούν εταιρίες στην Ελλάδα, να  δημιουργηθούν θέσεις εργασίας. Μόνο αν οι άνθρωποι έχουν δουλειά, αν έχουν κατάρτιση και πληρώνουν φόρους, μόνο τότε μπορεί ένα κράτος να λειτουργήσει και να αλλάξει και μπορούμε να μιλάμε για διαρθρωτική αλλαγή. Μόνο με λιτότητα δεν πρόκειται να σταθεί η οικονομία στην Ελλάδα ξανά στα πόδια της”.
Η  άνω σταχυολόγηση  οδηγεί στα εύλογα ερωτήματα: _ έκλεισαν   χιλιάδες  επιχειρήσεις,  επιβλήθηκε ακραία λιτότητα , διαλύθηκε  η  παραγωγική μεσαία τάξη, οδηγήθηκαν  οι πολίτες σε εξοντωτική ανεργία  και υποχρεωτική μετανάστευση επιβίωσης,  προκλήθηκε  χάος,  και όλα τούτα   για  να φέρουμε  νέους επενδυτές που θα δώσουν  νέες θέσεις εργασίας και να καταργήσουμε τη λιτότητα  για να σταθεί η Ελλάδα και πάλι στα πόδια της!  Διαλύθηκε απλά το σπίτι μας που λέγεται Ελλάδα _  μας διέλυσαν το σπίτι μας που λέγεται Ελλάδα _ και πρέπει να το ξαναφτιάξουμε  με τα ίδια εργαλεία;
Γιατί άραγε έγινε όλο αυτό;
Δεν θα μπορούσε  να έχει αποφευχθεί η καταστροφή της Ελλάδας;
Ο  καταστροφικός όλεθρος  συνεχίζεται!
Ο Τζέρι Ράις, εκπρόσωπος του ΔΝΤ , επικροτώντας την έρευνα  του Ινστιτούτου Peterson, που χαρακτηρίζει  <δημοσιονομικό ζουρλομανδύα>  τους στόχους για  πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 2%  του ΑΕΠ για  τουλάχιστον  40 χρόνια (!)  διευκρινίζει ότι, το ΔΝΤ  δέχτηκε τα πρωτογενή πλεονάσματα ως το 2022 να είναι 3,5% του ΑΕΠ,  αλλά στα επόμενα χρόνια θεωρεί ότι ρεαλιστικό είναι να διαμορφωθούν στο 1,5% του ΑΕΠ.  (όπως προτείνει ο Γιάνης Βαρουφάκης).
2 / _ Μη βιώσιμο χρέος  _ Νόμιμο ή μη νόμιμο ;
 
Το χρέος για να μπορέσει να εξυπηρετηθεί (βιώσιμο) πρέπει  να  μειωθεί  <κουρευτεί> .
 
Η  Ευρώπη  αρνείται αυτή τη λύση ισχυριζόμενη ότι το “κούρεμα” χρέους κράτους μέλους  αντιτίθεται στο δίκαιο της ΕΕ και στο άρθρο 125 της Συνθήκης για τη λειτουργία της ΕΕ(ΣΛΕΕ).
 
Πέραν τούτου , γεννάται το ερώτημα της <νομιμότητας> του χρέους.  Εάν το χρέος  είναι <μη νόμιμο>  δημιουργείται  εξωσυμβατική ευθύνη της  ΕΕ.
 
Το άρθρο 126 της  ΣΛΕΕ ορίζει ότι :
1) Τα κράτη – μέλη έχουν υποχρέωση και ευθύνη να αποφεύγουν τα υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα.
2) Η Επιτροπή έχει τη ρητή υποχρέωση και ευθύνη: α) να παρακολουθεί την εξέλιξη της δημοσιονομικής κατάστασης και το ύψος του δημοσίου χρέους των κρατών – μελών, β) να εντοπίζει τις μεγάλες αποκλείσεις του χρέους, γ) να προβαίνει σε σχετικές εκθέσεις και δ) να ενημερώνει το Συμβούλιο.
3) Το Συμβούλιο έχει τη ρητή υποχρέωση και ευθύνη να αποφασίζει για το υπερβολικό έλλειμμα.
και δημιουργεί  συλλειτουργία και συνευθύνη  των οργάνων της Ενωσης.
Το άρθρο 125 ΣΛΕΕ, που  επικαλείται η  Ευρώπη  θεσπίζει  τη λεγόμενη  «ρήτρα μη διάσωσης», δηλαδή  το ανεύθυνο της Ευρωπαϊκής Ένωσης και των κρατών – μελών για υπερβολικά δημοσιονομικά ελλείμματα κάποιου κράτους – μέλους. Νομικά η ρήτρα αυτή λειτουργεί,  μόνο εάν  έλαβαν χώρα οι άνω τρείς (3) ρητές προυποθέσεις  / διαδικασίες του άρθρου 126 ΣΛΕΕ, δηλαδή  εφόσον η Επιτροπή και το Συμβούλιο  έχουν στενά παρακολουθήσει τη δημοσιονομική κατάσταση του κράτους – μέλους και   έχουν παρέμβει  ως προς τις παρεκκλίσεις της δημοσιονομικής πολιτικής του σε πρωθύστερο εξελικτικό αυτών χρόνο.
Αυτή η διαδικασία  όμως δεν έχει λάβει χώρα στη  περίπτωση  του ελληνικού χρέους κατά τη δημιουργία του.
Σύμφωνα με το άρθρο 126 ΣΛΕΕ  _ το οποίο είναι ίδιο με το προισχύσαν  άρθρο 104 ΣυνθΕΚ  _    το Συμβούλιο, όταν διαπιστώσει ότι το κράτος – μέλος που παρεκτρέπεται  δημοσιονομικά  δεν έχει συμμορφωθεί με τις συστάσεις του για τον περιορισμό του ελλείμματος, και μάλιστα εντός καθορισμένου χρονικού διαστήματος, τότε έχει την υποχρέωση να προβεί σε δημόσια ανακοίνωση προτού το παρεκτρεπόμενο κράτος – μέλος «εκτεθεί στις αγορές» και υποχρεώνει  _ 1 /  το παρεκτρεπόμενο κράτος να μην «εκδώσει ομολογίες και χρεόγραφα» προτού προβεί σε δημόσια ενημέρωση των στοιχείων της δημοσιονομικής του κατάστασης,  _ 2 /  καθορίζει το εύρος και τα ακριβή στοιχεία που απαιτούνται για πρόσθετες δημόσιες πληροφορίες, πριν το παρεκτρεπόμενο κράτος προβεί στην «έκδοση ομολογιών και χρεογράφων», και   _ 3 /  στερεί σε  ακραία  περίπτωση το παρεκτρεπόμενο κράτος  από το δικαίωμα ψήφου στο Συμβούλιο.  Αυτές είναι βασικές προυποθέσεις  πριν το κράτος εκτεθεί σε δημόσιο δανεισμό όταν υπάρχει “παρεκτροπή”.
Η πολιτική   αυτής της  θεσμοθετημένης  παρέμβασης  είναι πάγια και διαχρονική στο ενωσιακό  Ευρωπαϊκό Δίκαιο.
Σύμφωνα με όλα τούτα  στη περίπτωση του ελληνικού χρέους,  αφενός μεν δεν λειτούργησαν οι θεσμοί  για  να αποτρέψουν το παράνομο  χρέος και αφετέρου,  τα αρμόδια όργανα της Ένωσης, δεν  κινήθηκαν  στο πλαίσιο της αρχής της νομιμότητας. Επομένως,  είναι άμεση η ευθύνη των οργάνων της ΕΕ  για την «ύπαρξη» και την «αναπαραγωγή» του υπερβολικού χρέους του ελληνικού κράτους.
Σύμφωνα  δε με τις διατάξεις : 1/ παρ. 2β του άρθρου 126 ΣΛΕΕ και 2/  του άρθρου 1 του Πρωτοκόλλου 12,  το ανώτατο  νόμιμο όριο μεταξύ δημοσίου χρέους  και  ΑΕΠ σε τιμές αγοράς  είναι ύψους 60%, ανώτατο τούτου  (υπέρβαση)  είναι  χρέος παράνομο.
Συνεπώς, με τα κριτήρια της Συνθήκης του  Μάαστριχτ και της Συνθήκης της Λισσαβώνας  τη στιγμή που τα δύο  ευρωπαικά Οργανα, Επιτροπή και Συμβούλιο επέτρεψαν (ή δεν ενδιαφέρθηκαν) την υπέρβαση του ελληνικού χρέους  έχουν συμπράξει στη δημιουργία παράνομου χρέους.
Συνέπεια του παράνομου χρέους και του υπερβολικού ελλείμματος,  ήταν η επιβολή μέτρων λιτότητας στον ελληνικό  λαό  με σύμπραξη και πάλι των  οργάνων της Ενωσης, διότι στην τρόικα εκπροσωπήθηκαν  και η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και η ΕΚΤ.
Εκ του άνω συλλογισμού   και σύμφωνα με  την παρ 2 του άρθρου 340 ΣΛΕΕ φαίνεται να δημιουργείται  εξωσυμβατική ευθύνη της Ένωσης  και η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να αποκαταστήσει τη ζημία   που έχουν προξενήσει τα θεσμικά της όργανα κατά την άσκηση των καθηκόντων τους, εφόσον  παραβίασαν  τις βασικές αξίες της Ένωσης,  που είναι «ο σεβασμός της ανθρώπινης αξιοπρέπειας» και η «ευημερία των λαών της», όπως επιτάσσουν τα άρθρα 2 και 3 της ΣυνθΕΕ.
Αναφορικά δε με τη <ρήτρα μη διάσωσης> που  το άρθρο 125 ΣΛΕΕ θεσπίζει (ως άνω ειπώθηκε, εάν … και εφόσον …),  το Ευρωπαικό Δικαστήριο (ΔΕΕ)  εξετάζοντας την υπόθεση  Pringle  (2012) έκρινε ότι,   η διάσωση της Ιρλανδίας και άλλων χωρών ήταν νόμιμη σύμφωνα με τις Συνθήκες, διότι η νέα δανειοδότηση  από τα κράτη μέλη δεν ήταν «ανάληψη των  παλαιών χρεών». Δηλαδή ότι η Ελλάδα δημιούργησε νέα δάνεια, (ο τρόπος αναφέρθηκε ανωτέρω)  ανεξάρτητα των παλαιών και άρα δεν παραβίασε το άρθρο 125 ΣΛΕΕ και κατάρριψε το <μύθο>   της μη δημοσιονομικής συνδρομής.
Βέβαια ,  οι απαγορεύσεις των άρθρων  123 & 125 ΣΛΕΕ,  _ απαγόρευση χρηματοδότησης των κρατών είτε με μέτρα νομισματικής  χρηματοδότησης ,  είτε με μεταφορές ρευστότητας μεταξύ κρατών _  συνεχίζουν να   επιδιώκουν τη διατήρηση της χρηματοπιστωτικής σταθερότητας της Ενωσης  με διατήρηση  της δημοσιονομικής πειθαρχίας και τη μη διάσωση, έστω και εάν   θεμέλιο της  Ενωσης  είναι η  < αλληλεγγύη  των κρατών>  κατά το άρθρο 2 ΣΕΕ.   
Υπό τα στοιχεία αυτά,  η ένταξη  (2 / 2 / 2012)  του  Μόνιμου Μηχανισμού Σταθερότητας  (ΕSM) (διαδόχου του EFSM)  στο ευρωπαικό σύστημα , όπως εξάλλου συνέβη και με τη Διεθνή Συνθήκη Σέγκεν,  υπήρξε  πράγματι πρόοδος.  Πρέπει όμως να σημειωθεί ότι, όπως παραδέχτηκε  ο πρώην επικεφαλής της Bundesbank, Κάρλ Οτο Πόλ  (Karl Otto Polh)  τούτο έγινε  “για την προστασία των γερμανικών τραπεζών αλλά  κυρίως των γαλλικών τραπεζών , από τη διαγραφή χρέους”.
Επειδή όμως  τα θέματα του χρέους και της κρίσης της ευρωζώνης είναι καινούργια  επιδέχονται νομικών ερμηνειών.  Η Ευρώπη ως ομάδα κρατών αλλά και σύστημα αξιών οφείλει να καταστεί ευέλικτη, να αφομοιώνει , να προσαρμόζει, να καλύπτει  δημοκρατικά ελλείμματα  και να πηγαίνει παραπέρα  ανάλογα  με τις διαμορφούμενες  εκάστοτε   ευρωπαικές ανάγκες ώστε να επιτευχθεί σύγκλιση κρατών και να αμβλυνθεί η ανισότητα  ως θεμελιώδες  στοιχείο  της Δημοκρατίας.
Δημοκρατικό έλλειμμα  εμφιλοχωρεί με τη λειτουργία του Eurogroup και  τις  αρμοδιότητές του.
Το Eurogroup είναι ένα “μη θεσμικό  διακυβερνητικό όργανο” ,  μια  ανεπίσημη συνάντηση των υπουργών Οικονομικών των χωρών-μελών της Ευρωζώνης, ένα πολιτικό εργαλείο ,  στο οποίο  συμμετέχουν  ο αντιπρόεδρος της Επιτροπής ,  ως υπεύθυνος για την Οικονομική και Νομισματική Πολιτική και ο Πρόεδρος της ΕΚΤ,  με στόχο να ελέγχει τα πάντα σχετικά με την πολιτική του ευρώ και το ίδιο το ευρώ. Εχει δικαίωμα ψήφου στο  Ecofin   και συνήθως συνέρχεται μία ημέρα πριν τη συνεδρίαση του Ecofin.  Βέβαια ελέγχεται από το κεντρικό συμβούλιο της ΕΕ και η  τυπική λειτουργία του βασίζεται στη Συμφωνία της Λισαβόνας.
Κατά δεύτερον, το Ecofin είναι το Συμβούλιο Οικονομικών και Δημοσιονομικών Θεμάτων που συντονίζει ζητήματα οικονομικής και δημοσιονομικής πολιτικής  καλύπτοντας  τομείς όπως τη παρακολούθηση των δημόσιων οικονομικών των κρατών-μελών, την εξέλιξη  του ευρωπαϊκού νομίσματος  και τις οικονομικές σχέσεις με τρίτες χώρες και εγκρίνει τον προϋπολογισμό της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Θεμέλιο της ΕΕ είναι το κράτος δικαίου και  αυτό σημαίνει ότι,  όλες οι ενέργειες ή αποφάσεις ή νομοθετήματα οποιουδήποτε οργάνου την ΕΕ πρέπει να εδράζονται στις Συνθήκες που έχουν εγκριθεί από όλα τα κράτη μέλη. Οι Συνθήκες αποτελούν το  (προς το παρόν) Σύνταγμα της ΕΕ και κανένα όργανο δεν μπορεί να λειτουργεί εκτός του πλαισίου των Συνθηκών. Στη δε Συνθήκη της Λισαβόνας  (Δεκέμβριο 2009)  αναπόσπαστο μέρος της Συνθήκης  τοποθετήθηκε ο Χάρτης των Θεμελιωδών Δικαιωμάτων της Ευρωπαϊκής Ένωσης (Charter of Fundamental Rights of the European Union),  με δικαιικές αρχές που προκύπτουν από τη νομολογία  του Ευρωπαικού Δικαστηρίου και την ΕΣΔΑ (Ευρωπαική Σύμβαση για τα Ανθρώπινα Δικαιώματα).
Συνεπώς  η λειτουργία του Eurogroup  δημιουργεί δημοκρατικό έλλειμμα στην ΕΕ.
Τα ευρωπαικά κράτη πρέπει να συγκλίνουν άμεσα στη δημιουργία  κοινού Υπουργείου Οικονομικών  στις Βρυξέλλες και τη δημιουργία  σώματος αντιπροσώπων (Κοινοβουλίου),  έτσι ώστε  να καταργηθεί το Eurogroup  και οι αποφάσεις να είναι πλέον πολιτικές και όχι τεχνοκρατικές.  Οι δημοκρατικές ιδέες συναδελφώνουν τους λαούς και όχι ο τεχνοκρατισμός.  Στη σημερινή κατάσταση οι ίδιοι οι θεσμοί  του ευρωπαικού χώρου υπονομεύουν  την ιδέα της Ευρώπης και επειδή κάθε εποχή έχει τα δικά της δεδομένα  η δημοκρατία απαιτεί νέα υλικά για να επαναλειτουργήσει.

ΙΙΙ   _   Μέρος Τρίτο _

Συνελόντι ειπείν,  το ελληνικό πρόβλημα δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί εκτός συνολικής λύσης  στο πλαίσιο της οποίας να αντιμετωπίζεται η ύφεση που πλήττει πλέον ολόκληρη την Ευρώπη, με κρίση του ευρωπαικού τραπεζικού συστήματος και  πρόβλημα χρέους των χωρών της ευρωζώνης. Το <κούρεμα> του ελληνικού χρέους είναι  πολιτική απόφαση της ευρωζώνης.  Αντικειμενικά  με το <κούρεμα> τα κράτη μέλη διατηρούν τον έλεγχο  των απαιτήσεών τους στο δανειζόμενο κράτος – μέλος  και αυτό εξαρτάται από όρους.  Δεν γίνεται άνευ ανταλλαγμάτων, άλλων ευνοικών και άλλων δυσμενών, όπως  εξάλλου συμβαίνει με τα χρηματοδοτικά προγράμματα, για να διατηρηθεί  σταθερή  η δημοσιονομική  πολιτική.
Συνελόντι ειπείν, επίσης,  παρατηρείται ότι,  η Ευρώπη  αποκλίνει σοβαρά  από τον πυλώνα της Δημοκρατίας, με βάσει τον οποίο δημιουργήθηκε  και τον οποίο οι λαοί οραματίστηκαν, έχει απομακρυνθεί από τις αρχές  του κοινωνικού κράτους,  από τις αρχές αλληλοβοήθειας και της αλληλεγγύης  των λαών της και χρειάζεται ή εκδημοκρατισμό ή διάλυση, προτού δημιουργήσει κράτη – φαντάσματα .
Ο φόβος ότι η Ελλάδα  δεν θα μπορέσει ποτέ να αποπληρώσει το συσσωρευμένο χρέος της οδηγεί στην άνοδο των επιτοκίων, με αποτέλεσμα το μεγαλύτερο  των χρηματοδοτήσεων που λαμβάνει από τους δανειστές  να αφορά  πληρωμές για την εξυπηρέτηση του χρέους και ελάχιστα από αυτά τα χρήματα πέφτουν στην αγορά , ώστε να κινηθεί η οικονομία. Γίνεται ένας ανατροφοδοτούμενος φαύλος κύκλος , σχεδόν χωρίς ουσιώδη κίνδυνο για τους δανειστές, αλλά με συστηματική εξόντωση του ελληνικού πληθυσμού!
Το <ευρώ> εξελίχτηκε σε διαστρεβλωμένο εργαλείο της ΕΕ και πρέπει να διορθωθεί.
Η Ευρωπαική Ενωση πρέπει να  επανα- δημοκρατιστεί και να εξελιχτεί με βάση τις αρχικές θεμελιώδεις αρχές της συναδέλφωσης των λαών της, αλληλεγγύης και δημοκρατικής ολοκλήρωσης.
Πρέπει να υπάρξει  “άλλη λύση” στα καταλυτικά προβλήματα που προέκυψαν από τις εσφαλμένες  υπερφίαλες πολιτικές  και οι προτάσεις και  οι  λύσεις του DiEM25  στο New Deal  και στο Μανιφέστο επανασυνθέτουν  το αρχικό  Ευρωπαϊκό Οραμα. Υπάρχουν πλέον σοβαρές εθνικές  και   ευρωπαϊκές φωνές που τις ασπάζονται και τις οικειοποιούνται.
 
Ρήγα Φωτεινή, Δικηγόρος, Μέλος DiEM25
*Tο κείμενο δεν αντικατοπτρίζει απαραίτητα τις επίσημες απόψεις του DiEM25 ή όλων των μελών του

Θέλεις να ενημερώνεσαι για τις δράσεις του DiEM25-ΜέΡΑ25; Γράψου εδώ