Με κάθε χιλιόμετρο που περπατούσαν, με κάθε χαμόγελο που μοιράζονταν και με κάθε δάκρυ συγκίνησης που έχυναν, τα ψέματα της μιντιακής αυτοκρατορίας του Βούτσιτς κατέρρεαν ένα προς ένα μπροστά στα μάτια του πλήθους 

Ύστερα από τεσσεράμισι μήνες διαδηλώσεων, έχοντας πραγματοποιήσει πορείες εκατοντάδων χιλιομέτρων κατά μήκος της Σερβίας και συγκεντρώσεις διαμαρτυρίας στο Νόβι Σαντ, το Νις και το Κραγκούγιεβατς, οι φοιτητές και οι φοιτήτριες απηύθυναν έκκληση για μια μαζική συγκέντρωση, που έμελλε να είναι η μεγαλύτερη ως σήμερα. Η διαδήλωση που πραγματοποιήθηκε στο Βελιγράδι στις 15 Μαρτίου ήταν η μεγαλύτερη λαοθάλασσα που έχει δει η πόλη τα τελευταία 35 χρόνια. Οι εκτιμήσεις για τη συμμετοχή κυμαίνονται από γελοιωδώς χαμηλές (107.000 ανθρώπους «καταμέτρησε» το Υπουργείο Εσωτερικών της Σερβίας) μέχρι υπερβολικά αισιόδοξες (1.600.000 σύμφωνα με άγνωστη πηγή), αλλά η πιο ρεαλιστική εκτίμηση είναι 800.000 με 1.000.000 διαδηλωτές.

Παρά τις αυξανόμενες εντάσεις στη διάρκεια της τελευταίας εβδομάδας, που περιελάμβαναν μια ολόκληρη κατασκήνωση με προβοκάτορες του Βούτσιτς έτοιμους να παρεισφρήσουν στο πλήθος και να προκαλέσουν επεισόδια, ισχυρές αστυνομικές δυνάμεις να τους προστατεύουν μπροστά στο Κοινοβούλιο, και την εικαζόμενη χρήση ενός ηχητικού όπλου κατά τη διάρκεια των 15 λεπτών σιγής, η διαδήλωση παρέμεινε ειρηνική.

Ο τεράστιος αριθμός ανθρώπων που συνέρρευσε από όλη τη Σερβία για να υποστηρίξει τα αιτήματα των φοιτητών κατέδειξε ότι ο φόβος είχε δώσει τη θέση του στην αποφασιστικότητα, την ενότητα (ετερόκλητων ομάδων) και την αλληλεγγύη με «τα παιδιά μας». Με κάθε χιλιόμετρο που περπατούσαν, με κάθε χαμόγελο που μοιράζονταν και με κάθε δάκρυ συγκίνησης που έχυναν, τα ψέματα της μιντιακής αυτοκρατορίας του Βούτσιτς κατέρρεαν ένα προς ένα μπροστά στα μάτια του πλήθους. 

Τα αιτήματα είναι τα εξής:

• Δημοσίευση όλων των εγγράφων που σχετίζονται με την ανακατασκευή του σιδηροδρομικού σταθμού του Νόβι Σαντ, τα οποία αυτή τη στιγμή δεν είναι δημοσίως προσβάσιμα.
• Επιβεβαίωση από τις αρμόδιες αρχές της ταυτότητας όλων των ατόμων για τα οποία υπάρχουν εύλογες υποψίες ότι επιτέθηκαν σωματικά σε φοιτητές και καθηγητές, καθώς και άσκηση ποινικών διώξεων εναντίον τους. Ζητούμε επίσης την απόλυσή τους, αν αποδειχθεί ότι είναι δημόσιοι υπάλληλοι.
• Απόσυρση των κατηγοριών εναντίον των φοιτητών που προσήχθησαν και συνελήφθησαν στις διαδηλώσεις, καθώς και αναστολή των εν εξελίξει ποινικών διαδικασιών.
• Αύξηση του προϋπολογισμού της ανώτατης εκπαίδευσης κατά 20%.

«Μυρίζει δικαιοσύνη»

Η εμφανής απουσία των κομμάτων της αντιπολίτευσης τους τελευταίους μήνες οπωσδήποτε συνέβαλε σημαντικά στη συγκρότηση ενός ευρέως -αν και χωρίς ιδεολογική συνάφεια- λαϊκού μετώπου γύρω από τους φοιτητές. Οι ίδιοι οι φοιτητές, αν και προέρχονταν από διαφορετικούς πολιτικούς και ιδεολογικούς χώρους, κατάφεραν να υπερβούν τις διαιρέσεις οργανώνοντας ανοιχτές συνελεύσεις, ασκώντας αυτοδιαχείριση και προσεγγίζοντας τα μέσα ενημέρωσης πάντα ως ένας εκ μέρους πολλών που εκπροσωπούν την ίδια θέση περί ικανοποίησης των τεσσάρων αιτημάτων τους.

Καθώς περνούν οι εβδομάδες και οι μήνες, ανακύπτει το αναπόφευκτο ερώτημα: Τι θα ακολουθήσει; Όσοι έχουν συνηθίσει το κομματικό σύστημα, περιμένουν από τους φοιτητές να κάνουν κόμμα και να κατέβουν στις επόμενες εκλογές, άλλοι μιλούν για μια μεταβατική ή προσωρινή κυβέρνηση – χωρίς σαφείς ιδέες για το πώς θα σχηματιζόταν και ποιοι θα την αποτελούσαν – ενώ μία αξιοσημείωτη μερίδα ανθρώπων χάνει την υπομονή της, λέγοντας ότι οι πορείες και οι ειρηνικές διαμαρτυρίες δεν βγάζουν πουθενά και ότι αυτό το καθεστώς δεν θα πέσει χωρίς μάχη.

Δυστυχώς, όλες αυτές οι ιδέες στερούνται οποιουδήποτε πραγματικού οράματος ή προγραμματικής λύσης για την (πιθανή) Επόμενη Ημέρα. Οι φοιτητές μάς παρείχαν φως απέναντι στο μιντιακό σκοτάδι και επανέφεραν στο προσκήνιιο τις προ πολλού ξεχασμένες αξίες της αλληλεγγύης, της συμπόνιας και της ανθρωπιάς, αλλά πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι δεν μπορούμε να περιμένουμε από αυτούς τα πάντα. Τα πολιτικά κόμματα -ακόμα και αυτά που δεν λειτουργούν ως Δούρειοι Ίπποι του Βούτσιτς-, η κοινωνία των πολιτών, οι ειδικοί και οι αναλυτές, εμφανώς στερούνται φρέσκων ιδεων ικανών να εμπνεύσουν. Εγκλωβισμένοι σε σενάρια κανονικότητας, καταφεύγουν στα γνώριμα και συνήθη που χαρακτηρίζουν κάθε προεκλογική περίοδο.

Δυστυχώς, δεν μπορούμε να περιμένουμε ότι η δημοκρατική διαδικασία των εκλογών θα αποδώσει, όσο ο Βούτσιτς παραμένει κυρίαρχος του συστήματος. Έχει τελειοποιήσει την τέχνη της εκλογικής νοθείας, έχει ιδιοποιηθεί τον χώρο των μέσων ενημέρωσης, οι τραμπούκοι του αναγκάζουν τον κόσμο να πηγαίνει στις συγκεντρώσεις του, άνθρωποι που ζουν κάτω από το όριο της φτώχειας πουλούν την ψήφο τους για ένα κουτί ξηράς τροφής, και πάει λέγοντας. Παρά την παρουσία ανεξάρτητων παρατηρητών, τα άφθονα στοιχεία και τις καταγγελίες ΜΚΟ που υποβλήθηκαν στα θεσμικά όργανα της ΕΕ, καταφέρνει να τη βγάζει καθαρή – εδώ και 13 ολόκληρα χρόνια.

Η παντελής απουσία υποστήριξης τόσο από τα δυτικά μέσα ενημέρωσης όσο και από τους θεσμούς της ΕΕ κατέστησε τη Σερβία «πολιτικό ορφανό», όπως επισήμανε ο συνιδρυτής του DiEM25 Σρέτσκο Χόρβατ. Για μια ακόμα φορά, αποδεικνύεται ότι – ανεξάρτητα από το τι καταφέρνουν οι φοιτητές ή η δημοκρατία – ο Βούτσιτς θα παραμείνει στη θέση του μέχρι να εξυπηρετήσει τον σκοπό του. Ενώ είναι ειδικός στο να σπέρνει τη διχόνοια και να κατηγορεί τους άλλους ως προδότες της πατρίδας ή ξένους πράκτορες, κανείς δεν έχει συμβάλει περισσότερο από αυτόν στην αποικιοποίηση της Σερβίας και στο ξεπούλημα των φυσικών της πόρων.

Όταν αναρωτιόμαστε, ως προοδευτικοί και προοδευτικές και ως μέλη του DiEM5, «τι πρέπει να κάνουμε;» καθώς η ΕΕ διολισθαίνει στον φασισμό και τη νοοτροπία του «πολέμου για χάρη της ειρήνης», η προσωπική μου ευχή θα ήταν να κοιτάξουμε τους Σέρβους φοιτητές, να εμπνευστούμε από το θάρρος τους να αντιστέκονται παρά τις απειλές και τις συνέπειες, να μάθουμε από αυτούς πώς να ασκούμε την άμεση δημοκρατία σε ανοιχτές συνελεύσεις και πώς να συμπήξουμε ένα ευρύτερο μέτωπο – από αγρότες, δασκάλους, δικηγόρους, καλλιτέχνες, βετεράνους, μοτοσικλετιστές, συνταξιούχους… – γύρω από απλά αιτήματα όπως «το σύστημα πρέπει να λειτουργεί εξίσου για όλους».

Θέλεις να ενημερώνεσαι για τις δράσεις του DiEM25-ΜέΡΑ25; Γράψου εδώ