Αποσπάσματα της συνέντευξης που έδωσε στο popaganda.gr η Δανάη Στράτου όπου θίγει θέματα όπως ο ρόλος του καλλιτέχνη σε καιρούς ανθρωπιστικής κρισης και εξηγεί τι είναι η πλατφόρμα DiEM Voice:
Σε μία ανθρωπιστική κρίση τι σημαίνει ένα έργο τέχνης, ποιος είναι ο ρόλος του καλλιτέχνη;
Κατά τη Δανάη Στράτου πρόκειται για ερωτήματα που τίθενται διαρκώς στην ιστορία της τέχνης, έχει μεγάλη σημασία το να αναλαμβάνει κανείς την ευθύνη ως καλλιτέχνης να έχει συνείδηση της στιγμής στην οποία ζει και το έργο που θα δημιουργήσει να την αντανακλά. «Άφησα για λίγο την προσέγγιση μια ιδέας πολύ αφαιρετικής, αυτής του πάνω και του κάτω κόσμου, μ’ ενδιέφερε περισσότερο να σκεφτώ πως θα δικαιολογήσω ένα έργο τέτοιας κλίμακας σε μια τέτοια εποχή. Αν ανατρέξουμε στην ιστορία της τέχνης μπορούμε να δούμε και την ιστορία της ανθρωπότητας μέσα από τον πολιτισμό, αν σκεφτούμε τον ιστορικό του μέλλοντος έχει μεγάλη σημασία και αξία να παρουσιάζονται έργα που φωτίζουν τις τρέχουσες συνθήκες μ’ έναν διαφορετικό τρόπο από τον πολιτικό ή κάποιου άλλου είδους δημόσιο λόγο. Δεν μ’ ενδιέφερε να αντιδράσω σε κάτι που συμβαίνει τώρα μόνο μ’ επιφανειακό τρόπο αλλά να μιλήσω για την ανθρώπινη ιστορία.”
“O άνθρωπος ήταν πάντα μετανάστης και η κίνησή του αυτή είναι που επιτρέπει τη ζωή».
Με βασικά υλικά το χώμα και το νερό, με κυρίαρχο μορφολογικό στοιχείο το πήλινο αγγείο που χρησιμοποιείται σε πλήθος το έργο πάνω στη γη κάτω από τα σύννεφα δημιουργεί διαδρομές μέσα στο Ελαιουργείο. «Στο ντοκιμαντέρ του Κουτσαφτή γίνεται μια ανασκαφή στον αρχαιολογικό χώρο της Ελευσίνας και ανακαλύπτονται δύο τάφοι μωρών που τα οστά τους ήταν ενταφιασμένα μέσα σε αγγεία. Πρόκειται για δοχεία που συνδέονται με την ιστορία μας, εκεί φυλάσσονταν σημαντικά πράγματα για τη ζωή όπως το λάδι, τα σιτηρά, το κρασί το νερό,το ότι τα μωρά θάβονταν μέσα σ’ αυτά συμβολίζει μια επιστροφή στη μήτρα, τον κύκλο ζωής και θανάτου που βγαίνει έντονα από τον τόπο της Ελευσίνας και που σχετίζεται ακόμα με τις σκληρές εικόνες που είδαμε να συμβαίνουν στο Αιγαίο από το καλοκαίρι του ’15».
Στο διαδραστικό έργο της “It’s Time To Open the Black Boxes” η Δανάη Στράτου ζητούσε να απαντήσουμε στο «τι θέλουμε να προστατεύσουμε περισσότερο;» Οι λέξεις που συναντούσε ποικίλουν αφού ο κύκλος των ερωτήσεων της ενεργοποιείται κατά περιόδους σε διαφορετικό μέρος. «Στην Ελλάδα του 2012 συνάντησαν πιο συχνά τις λέξεις “αξιοπρέπεια” και “ελπίδα”, ενώ θα πίστευε κανείς πως ο κόσμος ψάχνει κάτι πιο βατό μέσα σε μια κρίση, όπως δουλειά και χρήματα. Φυσικά υπήρχαν αυτές οι απαντήσεις αλλά δεν ήταν η πλειοψηφία. Το 2016 στην Αυστρία φάνηκε πως η κρίση δεν έχει φτάσει τόσο βαθιά, οι άνθρωποι ήθελαν να εξασφαλίσουν την συνοχή της οικογένεια και τέτοιου είδους αξίες. Στη Γαλλία τον Ιανουάριο του ‘17 μου έκανε εντύπωση πως ο κόσμος είχε εναλλακτικές λέξεις για παρόμοιες έννοιες. Είδα την ανησυχία τους για την κρίση και μια μεγάλη αγωνία για την άνοδο της Ακροδεξίας, αυτό που ήθελαν να διαφυλάξουν ήταν η ανεκτικότητα απέναντι στο διαφορετικό, να μην υπάρχουν οι διαχωρισμοί που προσπαθούν να δημιουργήσουν οι φασιστικές τάσεις».
Πιστεύει πως η τέχνη είναι ένα μέρος σύγκρουσης των νέων με τους παλιούς, πως κάθε γενιά κάνει τη δική της επανάσταση, πως το θεμιτό είναι να μην επαναπαύεσαι, να θες να αντιδράσεις. «Βρέθηκα στο Λονδίνο σε μια δεκαετία που υπήρχε η πανκ, τα κινήματα, οι καταστάσεις ήταν αρκετά διαφορετικές για μένα σε σύγκριση με τους καλλιτέχνες που σπουδάζουν τώρα. Πάντα υπάρχουν όμως οι αγωνίες μέσα στην κοινωνία και η διάθεση για αλλαγή. Τότε τα πράγματα ήταν επαναστατικά με έναν άλλο τρόπο. Τότε ήταν ο πόλεμος ενάντια στο κατεστημένο τώρα είναι για την επιβίωση. Σήμερα πρέπει να αντισταθούμε στην κρίση, να προχωρήσουμε και να μη βουλιάξουμε».
“Oι νέοι καλλιτέχνες πρέπει να έχουν παράλληλα τον ρόλο του ακτιβιστή, δε μπορούμε να επαναπαυόμαστε στο ότι κάποιοι θα κάνουν κάτι για εμάς αλλά μέσα από τη δουλειά μας και την παρουσία μας οφείλουμε να διεκδικήσουμε όσα θέλουμε να αλλάξουν”.
Μιλώντας για την τρέχουσα πολιτική επικαιρότητα η εικαστικός αναρωτιέται “που θα πάει αυτή η ιστορία, ποιο είναι το μέλλον;”. Όπως εξηγεί “μέσα από την κρίση ενισχύονται δυνάμεις ακροδεξιές και αυτό είναι από μόνο του πολύ τρομακτικό, έχει αρχίσει να φαίνεται πως αυτοί που μας κυβερνούν δεν ενδιαφέρονται για τίποτα, θέλουν απλά να κρατήσουν την εξουσία και το υπάρχων σύστημα παρότι πρόκειται για ένα λάθος που δεν πάει άλλο. Συνεχίζουν κλείνοντας ηλιθιωδώς τα μάτια τους.”
“Πρέπει να ξεσηκωθούμε και να πάρουμε το μέλλον στα χέρια μας, δεν βλέπω άλλη λύση”.
Ενώνoντας όσους παρακολουθούν τις εκδηλώσεις του DiEM25, τους συμμετέχοντες με το κοινό, το DiEM Voice είναι μια πλατφόρμα σε λειτουργία που σκοπό έχει να διευκολύνει το δημοκρατικό διάλογο των συμμετεχόντων στις εκδηλώσεις του πολιτικού κινήματος μέσω της τέχνης. Με έναν τρόπο η έμπνευση γι’ αυτή την πλατφόρμα- μέρος του κινήματος που ηγείται ο σύζυγός της Γιάνης Βαρουφάκης ήταν το έργο της εικαστικού με τα μαύρα κουτιά. «Το διακύβευμα έγκειται στο πως μπορεί να εκφράσει κανείς μέσα από την τέχνη τις ανησυχίες του. Το ζητούμενο είναι ο ρόλος της τέχνης να μην έχει ρόλο προπαγάνδας όπως συχνά χρησιμοποιείται προς σε όφελος της πολιτικής. Θέλουμε να ακούγεται η φωνή των ανθρώπων αφού στην πράξη ζητάμε από αυτούς να συμμετέχουν κατά τη διάρκεια των πολιτικών εκδηλώσεων στέλνοντας τους προβληματισμούς τους, είτε σαν ερωτήσεις προς τους ομιλητές είτε απλώς σαν σκέψεις που προβάλλονται ζωντανά κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης. Το τι σκέφτονται οι άνθρωποι στην Αθήνα, στο Ηράκλειο, στη Ρώμη και στο Βερολίνο αποτελούν στοιχεία που τα επεξεργάζεται η πολιτική ομάδα του DiEM ενώ το υλικό που προκύπτει θα το προτείνουμε σε κάποιους καλλιτέχνες προκειμένου να δημιουργήσουν έργα σε διάφορες μορφές».
Θέλεις να ενημερώνεσαι για τις δράσεις του DiEM25-ΜέΡΑ25; Γράψου εδώ