των Γιάνη Βαρουφάκη και Τζέημς K. Γκάλμπρεηθ

To New Deal, το πρόγραμμα που εφάρμοσε κατά τις δύο πρώτες θητείες του ο Φράνκλιν Ρούζβελτ περιλάμβανε τη συνδυαστική επίτευξη των παρακάτω στόχων: σταθεροποίηση της οικονομίας, ανοικοδόμηση, συντήρηση και απασχόληση – δουλειές για τους άνεργους, δημόσια έργα, ενεργειακά και νέες βιομηχανίες, ειδικά στο Νότο, προγράμματα εμπλουτισμού του εδάφους και αναδάσωσης για να αντιμετωπιστούν οι καταστροφικές θύελλες σκόνης και ένα ισχυρό μείγμα κανονισμών και παρεμβάσεων που φρόντιζαν ώστε το δημόσιο να έχει την ισχύ και να ελέγχει το μεγάλο κεφάλαιο.

Η Ευρώπη σήμερα χρειάζεται όλα τα παραπάνω. Οι υπερμεγέθεις τράπεζές της, στοιχειωμένες από το φάσμα της χρεοκοπίας, πιέζουν τα νοικοκυριά με κατασχέσεις και πλειστηριασμούς σε όλη την ήπειρο, φαινόμενο που επιταχύνεται ειδικά στις χώρες που μαστίζονται από την ύφεση. Τα κράτη είναι σε κατάσταση χρεοκοπίας που πρόκειται να βαθύνει καθώς η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα αρχίζει να υιοθετεί σφιχτότερη πολιτική υπό την πίεση των Γερμανών αποταμιευτών που συντρίβονται από τα αρνητικά επιτόκια. Όπως η Αμερική πριν 80 χρόνια, η Ευρώπη έχει μια τεράστια περιφέρεια. Στο Νότο υπάρχει μια ημιμόνιμη Μεγάλη Ύφεση, ενώ στα ανατολικά υπάρχει μεγάλη ανάγκη για νέες βιομηχανίες, μεταφορικά δίκτυα, στέγαση και κοινωνικές επενδύσεις. Πάνω από όλα, οι Ευρωπαίοι χρειάζονται δουλειές.

Εν αντιθέσει με τις ΗΠΑ της δεκαετίας του 1930, η Ευρώπη αντιμετωπίζει επιπλέον την απειλή της διάλυσης, καθώς η απουσία ενός δημοκρατικού ομοσπονδιακού συστήματος έχει προκαλέσει μια κρίση νομιμοποίησης. Η παράλυση λόγω αποβιομηχάνισης και χρόνιας ανεργίας τροφοδοτεί ένα τοξικό πολιτικό κλίμα σε όλη την Ευρώπη, με μια μεταμοντέρνα μορφή φασισμού να απειλεί κάποιες χώρες και ένα αίσθημα απελπισίας να κατακλύζει ολόκληρη την ήπειρο. Η Ευρώπη μπορεί να μην έχει αντιμετωπίσει οικολογικές καταστροφές όπως αυτές των τελευταίων εβδομάδων στο Τέξας, τη Φλόριντα και το Πουέρτο Ρίκο. Καταστροφές όμως επέρχονται με τη  μορφή της ξηρασίας, της ανόδου της στάθμης της θάλασσας και με πιο άμεσο πρόβλημα το κύμα προσφύγων λόγω συγκρούσεων και κλιματικής αλλαγής στη Μέση Ανατολή.

Το κίνημα για τον εκδημοκρατισμό της Ευρώπης DiEM25 έχει καταθέσει στο δημόσιο διάλογο τη Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη (EuropeanvNew Deal) εμπνευσμένο από το Νιου Ντιλ του Ρούζβελτ αλλά σχεδιασμένο με βάση τις συνθήκες που επικρατούν στην Ευρώπη του σήμερα, κυρίαρχη εκ των οποίων είναι η οδυνηρή διαπίστωση ότι η Ευρωπαϊκή Ένωση είναι αδύναμη και περιορισμένη – μια συνομοσπονδία μάλλον παρά μια ένωση. Η κρίση έχει καταστήσει τη συζήτηση για μετατροπή της ΕΕ σε ομοσπονδία τύπου ΗΠΑ πρακτικά αδύνατη, ενώ η δύναμη να ενεργοποιείται ένας κοινός προϋπολογισμός για την αντιμετώπιση έκτακτων αναγκών θα ήταν χρήσιμη ακριβώς τώρα. Οι Ευρωπαίοι πολίτες νιώθουν τόσο αποκομμένοι από την ευρωπαϊκή ηγεσία, που έδειξε τον αυταρχισμό και την ανικανότητά της στην αντιμετώπιση της Ελλάδας το 2015 αλλά και πιο πρόσφατα με τις διαπραγματεύσεις για το Brexit, ώστε η προτροπή για περισσότερες εξουσίες στην ΕΕ (περισσότερη Ευρώπη) θα αντιμετώπιζε σθεναρή αντίσταση. Άρα είναι απαραίτητο να δουλέψουμε εντός των υπαρχόντων πλαισίων και συνθηκών και να σταθεροποιήσουμε την κατάσταση μέσω της εφαρμογής της Νέας Συμφωνίας για την Ευρώπη: η επαναφορά της ελπίδας προηγείται της συζήτησης για τη δημιουργία νέων, δημοκρατικών, ομοσπονδιακών θεσμών, ακόμα και ενός Ευρωσυντάγματος.

Προς αυτή την κατεύθυνση, έχουμε προτείνει τα ακόλουθα προγράμματα για όλες τις ευρωπαϊκές χώρες, ασχέτως αν συμμετέχουν στην ευρωζώνη ή όχι:

• Πράσινη μετάβαση, καθοδηγούμενη από μια νέα υπηρεσία με στόχο να παρέχει τις υποδομές που για μια Ενεργειακή Ένωση και για την τεχνολογική κυριαρχία που τόσο έχει ανάγκη η Ευρώπη.

• Οικονομική και κοινωνική σταθεροποίηση, κυρίαρχα μέσω ενός προγράμματος εγγυημένης εργασίας που θα μπορεί να προσφέρει εργασία στη χώρα τους σε όλους τους Ευρωπαίους που ψάχνουν για δουλειά. Το πρόγραμμα εγγυημένης εργασίας θα παρέχει έναν αξιοπρεπή μισθό κατάλληλο για τις συνθήκες που επικρατούν στην κάθε χώρα και θα βάζει τέλος στην αναγκαστική μετανάστευση, συνεπικουρούμενο από ένα πρόγραμμα για την καταπολέμηση της φτώχειας και τη στήριξη του θεσμού κοινωνικής κατοικίας.

• Καθολικό βασικό μέρισμα που θα επιτρέπει στους Ευρωπαίους να μοιράζονται τα οφέλη από την κερδοφορία του κεφαλαίου και την τεχνολογική πρόοδο, θα εκδημοκρατίζει την οικονομική σφαίρα και θα αποτρέψει την επόμενη κρίση ζήτησης λόγω της επερχόμενης εξάλειψης θέσεων εργασίας που φέρνει η πρόοδος του αυτοματισμού και της τεχνητής νοημοσύνης.

Ειδικά για την ευρωζώνη, προτείνουμε μια σειρά θεραπευτικών παρεμβάσεων των οποίων το πλεονέκτημα είναι ότι δεν προϋποθέτουν αλλαγές συνθηκών, αλλά μπορούν να εφαρμοστούν άμεσα με την κατάλληλη ερμηνεία των υπαρχόντων κανόνων:

• Μια βήμα – βήμα τραπεζική ενοποίηση η οποία α) ομοιάζει στη δημιουργία από την κυβέρνηση Ρούζβελτ, του Ομοσπονδιακού Ασφαλιστικού Αποθεματικού Ταμείου των Καταθέσεων και β) αναδιαρθρώνει όλες τις προβληματικές τράπεζες της Ευρώπης, θέτοντάς τες υπό κοινωνικό έλεγχο.

• Ένα πρόγραμμα δια μέσω του οποίου η ΕΚΤ μεσολαβεί μεταξύ κρατών και χρηματαγορών για να ελαφρύνει τα χρέη τους, αλλά χωρίς τύπωμα χρήματος και χωρίς η Γερμανία να πληρώνει ή να εγγυάται τα δημόσια χρέη των ελλειμματικών χωρών.

• Έναν μηχανισμό αναδιάρθρωσης χρεών για μη βιώσιμα χρέη πχ της Ελλάδας όπως το αμερικανικό Άρθρο 11 για τη διαχείριση χρεοκοπιών.

Πώς θα μπορούσαν να χρηματοδοτηθούν τέτοιου είδους προγράμματα, δεδομένης της απουσίας ομοσπονδιακής (κεντρικής) τράπεζας;

Η Αρχή για την Μετάβαση σε Πράσινες Θέσεις Εργασίας θα χρηματοδοτηθεί από έναν συνδυασμό (α) της Ευρωπαϊκής Τράπεζας Επενδύσεων η οποία θα έχει τη δυνατότητα να εκδίδει τα απαραίτητα ομόλογα, τα οποία η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορεί να την υποστηρίζει στη δευτερογενή αγορά, όντας έτοιμη να προβεί σε εξαγορές ώστε να ενισχύει την αξία τους και να μειώνει τις εγγυημένες αποδόσεις τους και (β) από ένα ευρωπαϊκό φόρο που θα επιβάλλεται κατ’αναλογία με τις εκπομπές μονοξειδίου του άνθρακα.

Κάθε υπαναχώρηση στο κράτος-έθνος θα επιβραβεύσει μόνο τις ξενοφοβικές δυνάμεις και την άκρα δεξιά και αποτελεί οπισθοδρόμηση.

Για την επίτευξη οικονομικής και κοινωνικής σταθερότητας, προτείνουμε την δημιουργία Ευρωπαϊκού Μετοχικού Ταμείου, στο οποίο θα καταλήγουν οι προαναφερόμενες χρηματοδοτήσεις: κέρδη από χρηματοοικονομικά προϊόντα που αγοράστηκαν από τις ευρωπαϊκές κεντρικές τράπεζες (στο πλαίσιο της καθιερωμένης λειτουργίας των πράξεων νομισματικής πολιτικής), άλλου είδους κέρδη της Κεντρικής Τράπεζας και ένας Παν-Ευρωπαϊκός φόρος μεταβίβασης κληρονομιάς.

Τέλος, ένα ποσοστό του μεριδίου από κάθε αρχική διάθεση μετοχών και κάθε αύξηση κεφαλαίου θα πρέπει να κοινωνικοποιείται να μεταφέρεται στο Ευρωπαϊκό Μετοχικό Ταμείο. Τα συσσωρευμένα μερίσματα, συν την όποια μόχλευση δημιουργηθεί από τη διανομή των πνευματικών δικαιωμάτων και των μονοπωλιακών θέσεων ορισμένων -κραυγαλέων- επιχειρήσεων, θα χρηματοδοτήσουν το λεγόμενο «Βασικό Μέρισμα».

Και μετά έχουμε το Ευρώ. Το νόμισμα που μοιράζονται 19 κράτη μέλη της ΕΕ δεν μπορεί να διατηρηθεί στην παρούσα του κατάσταση, ομοιάζοντας, όπως κάνει, με τον κανόνα χρυσού η κατάρρευση του οποίου το 1929 οδήγησε στη Μεγάλη Ύφεση. Το Ευρώ έχει πολιτική και συμβολική σημασία και για τους υπέρμαχους και για τους εχθρούς του, αλλά σε τελική ανάλυση τα νομισματικά συστήματα είναι εργαλεία, όχι αυτοσκοποί. Επομένως το Ευρώ είτε πρέπει να προσαρμοστεί είτε να πάψει να υπάρχει.

Η πραγματικότητα είναι πως η Ευρώπη δημιούργησε ένα κοινό νόμισμα με μια ανελαστική κεντρική τράπεζα και χωρίς ομοσπονδιακό κράτος. Αυτός ο συνδυασμός κατέληξε σε μια αναμενόμενη κατάσταση χρέους και αποπληθωρισμού. Σαν αποτέλεσμα, ήδη το Ευρωπαϊκό νομισματικό σύστημα καταρρέει. Υπάρχουν χώρες (Δανία και Βρετανία) που δεν θα συμμετάσχουν ποτέ στο Ευρώ. Υπάρχουν άλλες (Σουηδία, Πολωνία και Ουγγαρία μεταξύ άλλων) που υποτίθεται πως θα ενταχθούν κάποια στιγμή αλλά δεν δείχνουν καμία πρόθεση να το κάνουν. Και μετά έχουμε την Κύπρο και την Ελλάδα, οι οποίες σε καθεστώς κεφαλαιακών ελέγχων έχουν ένα de facto διπλό νομισματικό σύστημα, μιας και ένα ευρώ σε μια Κυπριακή ή Ελληνική τράπεζα δεν μπορεί να ανταλλαχθεί ελεύθερα για ένα ευρώ είτε σε μορφή χαρτονομίσματος ή σε μια τράπεζα άλλης χώρας. Τέλος, κάποιες χώρες εντός ευρωζώνης θα ήταν καλύτερα εκτός, συμπεριλαμβάνοντας και πλούσιες χώρες όπως η Φινλανδία.

Δεδομένης αυτής της πραγματικότητας, το όραμα για την ευρωπαϊκή νομισματική ολοκλήρωση δεν πρόκειται να πραγματοποιηθεί. Το Ευρωπαϊκό κατεστημένο πρέπει να αποδεχτεί πως η ψευδής προσδοκία αποτελεί κακή στρατηγική. Πρέπει άμεσα να ξεκινήσει να εργάζεται πάνω σε νέες νομισματικές μεταρρυθμίσεις στην Ευρώπη, δίνοντας στις υπερχρεωμένες χώρες βαθμούς ελευθερίας, χωρίς τους οποίους τα σταφύλια της οργής θα συνεχίσουν να “γίνονται βαριά για τον τρύγο”.

Προς αυτή τη κατεύθυνση, η Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη του DiEM25 προτείνει μια μετριοπαθή και τεχνικά απλή μεταρρύθμιση: τη δημιουργία μιας δημόσιας ψηφιακής πλατφόρμας πληρωμών σε κάθε χώρα της Ευρωζώνης. Χρησιμοποιώντας την υπάρχουσα ψηφιακή πλατφόρμα των κατά τόπους εφοριών, οι φορολογούμενοι θα έχουν την ευκαιρία να αγοράσουν ψηφιακές φορολογικές πιστώσεις, τις οποίες θα μπορούν να χρησιμοποιούν για μεταξύ τους πληρωμές ή για να διαγράφουν μελλοντικούς τους φόρους με σημαντική έκπτωση. Αυτές οι πιστώσεις θα εκφράζονται σε ευρώ αλλά θα είναι ανταλλάξιμες μόνο ανάμεσα στους φορολογούμενους της ίδιας χώρας κι επομένως θωρακισμένες από απότομη φυγή κεφαλαίων. Παράλληλα, οι κυβερνήσεις θα μπορούν να δημιουργούν έναν περιορισμένο αριθμό αυτών των “δημοσιονομικών ευρώ” για να δίνονται στους πολίτες που βρίσκονται σε ανάγκη ή για τη χρηματοδότηση δημόσιων έργων.

Τα δημοσιονομικά ευρώ θα επιτρέπουν στις πιεσμένες κυβερνήσεις να τονώνουν τη ζήτηση, να ελαφραίνουν το φορολογικό βάρος και σε τελική ανάλυση να μειώνουν την συντριπτική δύναμη της ΕΚΤ. Μακροπρόθεσμα, αυτές οι δημόσιες ψηφιακές πλατφόρμες πληρωμών μπορούν να σχηματίσουν ένα διαχειρίσιμο σύστημα που θα λειτουργεί σαν μια Διεθνής Ένωση Εκκαθάρισης, μια σύγχρονη εκδοχή του οράματος του Τζον Μέιναρντ Κέυνς το 1944 για το πώς θα έπρεπε να  είναι το σύστημα του Μπρέττον Γουντς – αλλά που δυστυχώς, δεν ήταν.

Πιστεύουμε πως η  Νέα Συμφωνία του DiEM25 για την Ευρώπη παρέχει την καλύτερη ευκαιρία για την διατήρηση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά το ερώτημα είναι: πρέπει να διατηρηθεί; Πολλές προοδευτικές φωνές στην Ευρώπη, και αλλού, καλούν για την διάλυση της ΕΕ, λόγω της βαθιάς νεοφιλελεύθερης αρχιτεκτονικής της, και την επιστροφή στο έθνος-κράτος ως το πεδίο όπου η δημοκρατία μπορεί να επαναδομηθεί προτού κάποιος νέος διεθνισμός αναπτυχθεί ξανά, αυτή τη φορά σε στέρεες βάσεις. Υποδεικνύουν μάλιστα, όπως οι υποστηρικτές του Μπερκ αναφορικά με το Brexit, την απουσία ενός Ευρωπαϊκού δήμου πάνω στον οποίο η πανευρωπαϊκή δημοκρατία μπορεί να στηριχθεί.

Το DiEM25 διαφέρει. Οι Ευρωπαϊκές κοινωνίες αντιμετωπίζουν τέσσερις μεγάλες κοινωνικο-οικονομικές προκλήσεις, με χαρακτηριστικά που ομοιάζουν εκείνα της κλιματικής αλλαγής. Όπως η υπερθέρμανση του πλανήτη δεν μπορεί να αντιμετωπιστεί σε εθνικό επίπεδο, αν και η τοπική και εθνική δράση είναι επιτακτική, το ίδιο ισχύει και για την κρίση (α) του δημόσιου χρέους, (β) του τραπεζικού συστήματος, (γ) των εξαιρετικά χαμηλών επιπέδων επένδυσης (σε σχέση με τις καταθέσεις) και (δ) της αυξανόμενης φτώχειας. Αυτά τα προβλήματα είτε θα αντιμετωπιστούν ουσιαστικά σε ευρωπαϊκό επίπεδο είτε καθόλου, εξασφαλίζοντας έτσι πως όποια αναδίπλωση στο έθνος-κράτος θα ωφελήσει μόνο τις ξενοφοβικές, στρατιωτικοποιημένες δυνάμεις της άκρας δεξιάς.

Πέρα από την πρακτική ανάγκη για μια πανευρωπαϊκή προσέγγιση, το DiEM25 εμπνέεται από κάτι που η αριστερά συνήθιζε να αντιλαμβάνεται καλά: Όταν ο Μαρξ και ο Ένγκελς έλεγαν “προλετάριοι όλου του κόσμου ενωθείτε”, δεν απέρριπταν τη σημασία της εθνικής κουλτούρας ή του έθνους-κράτους. Αντίθετα απέρριπταν την ιδέα του “εθνικού συμφέροντος” και την άποψη ότι η πάλη πρέπει να έχει ως προτεραιότητα το πεδίο του έθνους-κράτους. Η ιδέα πως πρέπει να επιστρέψουμε στα πλαίσια του ενός έθνους/ενός κοινοβουλίου/ενός δήμου θα προβλημάτιζε τους πρωτοπόρους της αριστεράς του 19ου αιώνα, όπως θα προβλημάτιζε και τους προοδευτικούς των αρχών και μέσων του 20ου αιώνα, που οραματίζονταν και πάλεψαν για μια διεθνική δημοκρατία από τον Ατλαντικό μέχρι όσο πιο ανατολικά ήταν εφικτό.

Χρειαζόμαστε ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο επαναστατημένων πόλεων, περιφερειών, κυβερνήσεων.

Η αριστερά, σε περίπτωση που το λησμονούμε, παραδοσιακά αντιτίθεται στην αστική πεποίθηση της απόλυτης σχέσης ανάμεσα σε ένα έθνος και στο κυρίαρχο κοινοβούλιο. Σε αυτό αντιπαραβάλλουμε πως η ταυτότητα είναι κάτι που δημιουργούμε μέσα από πολιτικό αγώνα: ταξική πάλη, αγώνα κατά της πατριαρχίας, πάλη κατά των σεξουαλικών στερεοτύπων και της χειραφέτησης από τον συγκεντρωτισμό, τον ρατσισμό, την ξενοφοβία και τις πρακτικές της μαζικής παρακολούθησης.

Στη σημερινή Ευρώπη, τα παραπάνω δεν εξυπηρετούνται αν καλούμε για την διάλυση της ΕΕ σε οριοθετημένα έθνη-κράτη. Η εναλλακτική προσέγγιση του DiEM25 είναι ένα «κάλεσμα στα όπλα» σε όλους τους ευρωπαίους να συμμετέχουν σε αυτό που ονομάζουμε “εποικοδομητική ανυπακοή”. Καταρχάς προτείνουμε μια καλοδουλεμένη ατζέντα πολιτικών για κάθε γωνιά της Ευρώπης για να εφαρμοστεί σε πανευρωπαϊκό επίπεδο. Στη συνέχεια, όταν το κατεστημένο την απορρίψει όπως προβλέπεται, καλούμε σε μαζική ανυπακοή, συμπεριλαμβανομένης και της κυβερνητικής ανυπακοής (που είναι αυτό ακριβώς που ο ένας από εμάς έκανε όταν εκπροσωπούσε την Ελλάδα στα Eurogroup στο 2015).

Με αυτό το σκεπτικό, η Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη του DiEM25 αποτελεί το εποικοδομητικό κομμάτι που πρέπει να εμπνεύσει τους Ευρωπαίους πολίτες αναφορικά με αυτά που θα μας φέρουν κοντά σε μια προοδευτική, υπερθενική ατζέντα ώστε να οργανώσουμε την απαραίτητη ανυπακοή σε τοπικό, εθνικό και πανευρωπαϊκό επίπεδο. Αυτός είναι ο δρόμος που θα μας πάει μπροστά για τους προοδευτικούς πολίτες που επιδιώκουν πρακτικές λύσεις σε προβλήματα που καταστρέφουν τις ζωές των πολλών κατά μήκος της ηπείρου μας.

Το DiEM25, καλώντας σε μια πανευρωπαϊκή καμπάνια ανυπακοής προς τις υπερεθνικές ελίτ με σκοπό να δημιουργήσει τον ευρωπαϊκό δήμο που θα φέρει την Δημοκρατία στην Ευρώπη, είναι εναρμονισμένο με την παραδοσιακή αριστερή προσέγγιση. Σε αυτό το Γκραμσιανό πνεύμα, το DiEM25 επιμένει πως η ευρωπαϊκή μας επανάσταση πρέπει να συμβεί παντού, σε πόλεις, περιφέρειες, στις πρωτεύουσες των κρατών και στις Βρυξέλλες, χωρίς να ιεραρχούμε κάποιο επίπεδο πάνω από το άλλο. Η Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη αποτελεί επομένως μια πρακτική ατζέντα πολιτικής που φέρνει κοντά ένα πανευρωπαϊκό δίκτυο

επαναστατημένων πόλεων, περιφερειών, κυβερνήσεων σε ένα προοδευτικό κίνημα που θα καταστεί ηγεμονικό στην Ιταλία, την Ελλάδα, την Αγγλία, ουσιαστικά παντού στην Ευρώπη.

Φυσικά κάποιος περιπαικτικά μπορεί να ρωτήσει: “Γιατί να περιοριστείτε στο Ευρωπαϊκό επίπεδο; Ως διεθνιστές, γιατί δεν διεκδικείτε την δημοκρατία παγκόσμια – μέσω μιας Διεθνούς Νέας Συμφωνίας;” Η απάντησή μας είναι ότι κάνουμε ακριβώς αυτό (βλ. το άρθρο γνώμης του Γιάνη Βαρουφάκη της 6ης Ιουλίου στους New York Times “Μια Νέα Συμφωνία για τον 21ο Αιώνα”). Ιδανικά, το DiEM25 πρέπει να διασυνδεθεί με ένα κίνημα για την Δημοκρατία στην Αμερική, που η “πολιτική επανάσταση” του Μπέρνυ Σάντερς είναι δυνατόν να πυροδοτήσει νέες εξελίξεις, εφόσον επεκταθεί πέρα απο τά σύνορα των ΗΠΑ-Μεξικού και να συμπεριλάβει και τη Λατινική Αμερική. Και με τα με κινήματα για την Δημοκρατία στη Μέση Ανατολή, Δημοκρατία στην Ασία και Δημοκρατία στην Αφρική. Δεδομένου όμως ότι η ιστορία, για καλό ή για κακό, μας έχει δώσει μια εσωτερικά ανοιχτή, χωρίς σύνορα, Ευρωπαϊκή Ένωση με κοινές πολιτικές για το περιβάλλον και μιας ποικιλίας θεμάτων που άπτονται άλλων πεδίων, οι προοδευτικοί πολίτες πρέπει να υπεραμυνθούν αυτή την πραγματική απουσία συνόρων, την υπάρχουσα κοινή πολιτική για την κλιματική αλλαγή, ακόμα και το πρόγραμμα ανταλλαγής Erasmus που δίνει τη δυνατότητα στους νέους ευρωπαίους να έρθουν κοντά σε ένα εκπαιδευτικό σύστημα χωρίς σύνορα. Στρεφόμενοι κατά αυτών των υπέροχων κατακτήσεων μιας κατά τα άλλα οπισθοδρομικής ΕΕ δεν θα ήταν συνεπές με αυτό που η αριστερά θα έπρεπε να είναι.

Οπότε ναι, η Ευρωπαϊκή Ένωση θα έπρεπε και πρέπει να διασωθεί κι εδώ είναι μερικοί από τους λόγους γιατί:

• Η Ευρώπη έχει πολιτικά και κοινωνικά πρότυπα για τη δημοκρατία και τα ανθρώπινα δικαιώματα, καθώς και για την υγεία, την ασφάλεια και το περιβάλλον που δεν θα καταστούν σεβαστά σε περίπτωση διάλυση και εθνικών αναδιπλώσεων. Από την άποψη αυτή, οι περιπτώσεις της Πολωνίας και της Ουγγάριας είναι ήδη αρκετά ενοχλητικές.

• Τα διασυνδεδεμένα δίκτυα παραγωγής είναι αποδοτικά και βασικά στη σύγχρονη οικονομική ζωή. Διαρρηγνύοντάς τα είναι εξαιρετικά κοστοβόρο, όπως η εμπειρία από την ΕΣΣΔ και την Γιουγκοσλαβία έχει δείξει.

• Μετά από μια διάλυση, οι μικρότερες χώρες της Ευρώπης θα είναι τόσο ευάλωτες στις κερδοσκοπικές επιθέσεις στα νομίσματά τους, στις ιδιοτελείς ιδιοτροπίες των διεθνών επενδυτών και των ντόπιων ολιγαρχών όπως και πριν το Ευρωπαϊκό εγχείρημα πάρει τον δρόμο του.

• Οι μετακινήσεις πληθυσμών δεν μπορούν να εμποδιστούν και θα καταστούν πολιτικά ακόμα πιο τοξικές αν νέα εμπόδια και ηλεκτροφόροι φράχτες χτιστούν. Η απόδειξη για αυτό είναι ξεκάθαρη στη Βρετανία στον απόηχο του Brexit καθώς και στην Αυστρία, την Ουγγαρία και αλλού.

Μακροπρόθεσμα, η Ευρώπη χρειάζεται μια δημοκρατική διοικητική δομή, κατάλληλο προϋπολογισμό και την ενοποίηση πολλών λειτουργιών που τώρα διατηρούνται σε εθνικό επίπεδο, με περικοπές σε κάποιους τομείς (στρατιωτικές δαπάνες), πιο ομοιόμορφη και αποτελεσματική προστασία των πιο αδυνάτων ευρωπαίων πολιτών, περισσότεροι βαθμοί ελευθερίας σε κρατικό και δημοτικό επίπεδο και τελευταίο αλλά εξίσου σημαντικό, μια κοινή αντιμετώπιση των μετακαπιταλιστικών μορφών παραγωγής και διανομής που οι νέες τεχνολογίες και οι ενεργειακές και περιβαλλοντικές κρίσεις καθιστούν αναπόφευκτες.

Αλλά όλα αυτά θα καταστούν εφικτά μόνο όταν οι λαοί της Ευρώπης αντιληφθούν την ίδια την Ευρώπη σαν μια δημιουργική δύναμη στη ζωή τους – σαν μια ορατή, χειροπιαστή και χρήσιμη ύπαρξη. Και αυτό δεν μπορεί να συμβεί αν η δομή και το ιδεολογικό υπόβαθρο της Ευρωπαϊκής οικονομικής διοίκησης δεν έχει αλλάξει, αν δεν υπάρξει πλήρης απαγκίστρωση από τα δυσλειτουργικά ιδεολογικά καλούπια στα οποία αρχικά η ΕΕ οικοδομήθηκε.

Είναι κάτι τέτοιο πολιτικά δύσκολο; Φυσικά και είναι! Αλλά ο Μπέρνυ Σάντερς και ο Τζέρεμυ Κόρμπιν έχουν δείξει πως ξεκάθαρες και λογικές ιδέες – γενναίες αρκετά ώστε να προκαλούν ολόκληρο το υπάρχον σύστημα, αλλά όχι πρωτάκουστες ή ουτοπικές, μπορούν να πείσουν μεγάλα πλήθη ανθρώπων. Οι ευρωπαίοι είναι έτοιμοι για κάτι τέτοιο. Γνωρίζουν πως η Ευρώπη βρίσκεται σε κίνδυνο επειδή είναι αντιδημοκρατική και κατ’επέκταση μισανθρωπική όταν έρχεται αντιμέτωπη με κρίσεις.

Αυτό που χρειάζεται τώρα η Ευρώπη είναι ένα αντίδοτο στην Ευρω-ΤΙΝΑ, αυτό το τοξικό δόγμα πως “δεν υπάρχει εναλλακτική” μέσα στην Ευρωπαϊκή Ένωση – εκτός ίσως της διάλυσης. Αυτό ακριβώς πρεσβεύει το Κίνημα για τη Δημοκρατία στην Ευρώπη, το DiEM25 και η Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη που προτείνει, το αντίδοτο. Και για αυτό είμαστε αποφασισμένοι να θέσουμε την ατζέντα μας στην κρίση των ψηφοφόρων σε όλη την Ευρώπη μέχρι το 2019.

Θέλεις να ενημερώνεσαι για τις δράσεις του DiEM25-ΜέΡΑ25; Γράψου εδώ