Η 2η αναθεώρηση των στοιχείων της ΕΛΣΤΑΤ αναφορικά με το ΑΕΠ του 2016, δηλώνει ότι η οικονομία βρέθηκε για άλλη μία χρονιά με μικρή ύφεση. Η μείωση του ΑΕΠ κατά 0,2% έρχεται να προστεθεί στις αλλεπάλληλες ετήσιες μειώσεις της οικονομικής δραστηριότητας, την οποία και επέτειναν οι βάναυσες οικονομικές πολιτικές των διεθνών μας πιστωτών, σε αγαστή συνεργασία με τις εγχώριες κυβερνήσεις μας. Έχουμε πλέον μιθριδατίσει τόσο που δεν μας κάνουν και πολύ εντύπωση οι αρνητικοί ρυθμοί μεταβολής του ΑΕΠ, ούτε και μας τρομάζει το διατηρήσιμο 20% και πλέον της ανεργίας ή η απουσία παραγωγικής δυναμικής της οικονομίας. Ας μείνω όμως στην ανακοίνωση της ΕΛΣΤΑΤ…
Σύμφωνα με την ΕΛΣΤΑΤ λοιπόν, η κύρια αιτία για αυτή την προς τα κάτω αναθεώρηση οφείλεται στη μειωμένη κατανάλωση των νοικοκυριών κατά το 2016, από +0,6 σε -0,3%, σε σχέση με το 2015. Με άλλα λόγια, η κατανάλωση διατηρήθηκε σε χαμηλά –και λίγο αρνητικά – επίπεδα και δεν έδωσε την απαραίτητη ώθηση στην «αγορά», ώστε να δημιουργηθεί εισόδημα. Εδώ όμως είναι που δημιουργείται το εξής παράδοξο με την οικονομική πολιτική που ακολουθείται. Όπως επισημαίνεται από τα στοιχεία της ίδιας της ΕΛΣΤΑΤ για την απασχόληση (Έρευνα Εργατικού Δυναμικού), μεταξύ των ετών 2015 και 2016, ο απόλυτος αριθμός των μισθωτών (όχι των εργαζόμενων γενικά) στην Ελλάδα, αυξήθηκε κατά 0,9%. Με άλλα λόγια, εκτός του ότι το ποσοστό ανεργίας μειώνεται σταδιακά, δημιουργούνται και συνθήκες αύξησης της ζήτησης. Γιατί όμως αυτή η αύξηση των μισθωτών στην Ελλάδα δεν αποτυπώνεται στην κατανάλωση, όπως θα περίμενε κανείς; Δύο είναι κατά τη γνώμη μου οι υποψήφιοι λόγοι:
1ον Ενδεχομένως οι στατιστικές να είναι λάθος. Αυτό, προσωπικά, το αποκλείω ως σενάριο, μιας και δεν έχω κανένα λόγο να πιστεύω ότι η ΕΛΣΤΑΤ δεν κάνει σωστά και με εγκεκριμένο τρόπο τη δουλειά της. Πάντοτε ήμουν απ᾽ αυτούς που αρνούνταν κατηγορηματικά να μπω σε συζητήσεις περί της εγκυρότητας των μεθόδων δειγματοληψίας και άλλων τέτοιων συνομωσιολογικών σκέψεων, όπως και του ότι το έλλειμμα του κρατικού προϋπολογισμού το 2009 αυξήθηκε λόγω κάποιων σκοτεινών δυνάμεων που αποφασίζουν αυθαίρετα πίσω από κλειστές πόρτες. Όλα αυτά μου μοιάζουν παρανοϊκά και δεν χωράνε στη συλλογιστική μου, ούτε κι επιθυμώ να τα εντάξω. Θα επιθυμούσα όμως να δω την ΕΛΣΤΑΤ ως οργανικό τμήμα του ελληνικού δημοσίου κι όχι «ανεξάρτητη αρχή», αλλά για εντελώς διαφορετικούς λόγους που ξεφεύγουν της συζήτησης.
2ον Με την οικονομική πολιτική που ασκείται, η αύξηση του πλήθους των μισθωτών, δεν σημαίνει κι αύξηση του εισοδήματος των εργαζόμενων. Με άλλα λόγια, οι νέες θέσεις εργασίας που δημιουργήθηκαν, αφορούν ένα ολοένα και χαμηλότερο επίπεδο αποδοχών, το οποίο δεν είναι ικανό να αυξήσει την ήδη χαμηλή κατανάλωση. Η διαρκής εμμονή των «προγραμμάτων απασχόλησης» που έχουν ως στόχο τη μείωση της ανεργίας, δεν αποτελεί ικανό παράγοντα αύξησης της κατανάλωσης, διότι οι αποδοχές των εργαζομένων είναι πολύ χαμηλές. Συνεπώς, ενδέχεται να μειωθεί η ανεργία, αλλά το υψηλότερο επίπεδο απασχόλησης που θα προκύψει, να μην δύναται να στηρίξει την κατανάλωση στην οικονομία.
Αυτό το δεύτερο σενάριο μου θυμίζει ένα απόσπασμα από την Εισηγητική Έκθεση του Κρατικού Προϋπολογισμού του 2015, διά χειρός Γκίκα Χαρδούβελη όπου ανάφερε ότι:
«Οι διαρθρωτικές αλλαγές θα βοηθήσουν τη μετάβαση της οικονομίας σε ένα νέο αναπτυξιακό πρότυπο που θα στηρίζεται στην παραγωγή διεθνώς εμπορεύσιμων αγαθών και υπηρεσιών, αντί για την παραγωγή μη διεθνώς εμπορεύσιμων προϊόντων και στην αποταμίευση και την επένδυση, αντί για την κατανάλωση» (Εισηγητική Έκθεση Π/Υ 2015, σελ. 17).
Η «μετάβαση» την οποία ονειρεύονταν οι θιασώτες της δεξιάς αντίληψης της νεοφιλελεύθερης πτέρυγας της ακροδεξιάς παράταξης που κυβερνούσε τον τόπο, αρχίζει να παίρνει σάρκα και οστά, με έναν ήπιο, χαλαρό και υφέρποντα τόνο, που αναμένεται να δημιουργήσει σημαντικούς τριγμούς στο εγγύς μέλλον.
του Βλάση Μισσού, οικονομολόγου, μέλους DiEM25 Ελλάδας
Θέλεις να ενημερώνεσαι για τις δράσεις του DiEM25-ΜέΡΑ25; Γράψου εδώ
