Την προηγούμενη Τετάρτη η Υπουργός Εργασίας απέσυρε ρύθμιση της εργασιακής νομοθεσίας, που χαρακτήριζε ως «βλαπτική» οποιαδήποτε μεταβολή κι αν επέλθει στη σύμβαση εργασίας του εργαζόμενου από τη μεριά του εργοδότη, μονομερώς. Η αντιπολίτευση επιτέθηκε και η κυβέρνηση ανταπάντησε ότι η απόσυρση είναι προσωρινή. Το δυστύχημα είναι ότι τόσο η κυβερνητική πλευρά όσο και η αντιπολιτευτική αλληλοσπαράζονται εντός ενός αδύναμου και ανίσχυρου κοινοβουλίου. Αλλά αφήνοντας την τραγικότητα των αλληλοκατηγοριών στην άκρη, θα πρέπει να δούμε την πολιτική αξία αυτού του αντίλογου και τους λόγους που θα πρέπει να τον καθιστούν αδιάφορο στα μάτια του κόσμου.
Οι όποιες βελτιωτικές ρυθμίσεις από τη μεριά της κυβέρνησης βρίσκουν τον τοίχο της τρόικα (ή κουαρτέτου) και καταντούν κενά λόγια, φρούδες υποσχέσεις, ατελέσφορες προθέσεις και φθηνό τακτικισμό. Τέτοιες φιλολαϊκές ρυθμίσεις η κυβέρνηση εκφράζει μέσω νομοθετικών προτάσεων ώστε να αποδείξει την φιλεργατική της όψη και να υπογραμμίσει την προσπάθειά της για προώθηση νομικών ρυθμίσεων με κοινωνικό πρόσημο και ευαισθησία. Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα όμως απαιτεί κάτι περισσότερο από μια ή περισσότερες φιλεργατικές νομικές ρυθμίσεις. Το κατάντημα του επιπέδου απασχόλησης και η ποιοτική του έκπτωση πρέπει να αναζητηθούν στις πραγματικές τους διαστάσεις και όχι στην μικροπολιτική εκμετάλλευση του ποσοστού ανεργίας που ναι μεν φθήνει, αλλά δεν εγγυάται την βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης του κόσμου της εργασίας. Για παράδειγμα:
Οι όποιες βελτιωτικές ρυθμίσεις από τη μεριά της κυβέρνησης βρίσκουν τον τοίχο της τρόικα (ή κουαρτέτου) και καταντούν κενά λόγια, φρούδες υποσχέσεις, ατελέσφορες προθέσεις και φθηνό τακτικισμό. Τέτοιες φιλολαϊκές ρυθμίσεις η κυβέρνηση εκφράζει μέσω νομοθετικών προτάσεων ώστε να αποδείξει την φιλεργατική της όψη και να υπογραμμίσει την προσπάθειά της για προώθηση νομικών ρυθμίσεων με κοινωνικό πρόσημο και ευαισθησία. Η αγορά εργασίας στην Ελλάδα όμως απαιτεί κάτι περισσότερο από μια ή περισσότερες φιλεργατικές νομικές ρυθμίσεις. Το κατάντημα του επιπέδου απασχόλησης και η ποιοτική του έκπτωση πρέπει να αναζητηθούν στις πραγματικές τους διαστάσεις και όχι στην μικροπολιτική εκμετάλλευση του ποσοστού ανεργίας που ναι μεν φθήνει, αλλά δεν εγγυάται την βελτίωση του επιπέδου διαβίωσης του κόσμου της εργασίας. Για παράδειγμα:
- 1. Τι είδους συμβάσεις εργασίας συνάπτουν οι νέοι εργαζόμενοι; Μερικής απασχόλησης, πλήρους, αυτοαπασχολούμενοι κτλ.
- 2. Ποιο το μέσο ύψος των μικτών απολαβών τους;
- 3. Υπάρχει κάποια μελέτη/πρόταση στα χέρια της κυβέρνησης ή των πιστωτών που να καταδεικνύει ότι η νέες θέσεις εργασίας που παράχθηκαν κατά τα δύο τελευταία έτη, συμβάλλουν στην άμβλυνση των εισοδηματικών ανισοτήτων στην Ελλάδα;
Διάγραμμα: Ποσοστό (%) μη-ηθελημένης μερικής απασχόλησης, στο σύνολο των εργαζόμενων μερικής απασχόλησης
Πηγή: ΕΛΣΤΑΤ, Έρευνα Εργατικού Δυναμικού
Τα παραπάνω ερωτήματα έχουν καταντήσει πολυτέλεια και έχουμε καταλήξει να τα μεταχειριζόμαστε με περισσή ανοχή. Κι όμως, όπως καταδεικνύεται στο Διάγραμμα ένα από τα σημαντικότερα ποιοτικά αποτελέσματα των δεδομένων της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, είναι ότι από το σύνολο των εργαζόμενων μερικής απασχόλησης, το 70% την ασκεί από ανάγκη και μη-ηθελημένα. Δηλαδή ένα σημαντικό τμήμα των εργαζόμενων δηλώνει ότι οι απολαβές της μερικής απασχόλησης δεν επαρκούν ώστε να καλύψουν τις δαπάνες και τις ανάγκες των ίδιων και του νοικοκυριού τους. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφαρμόζεται δημιουργεί συνθήκες εργασίας χαμηλού επιπέδου και αντίστοιχα χαμηλών αξιώσεων και πρόκειται να επιλύσει το ζήτημα της ανεργίας με μισθούς και συνθήκες εργασίας που θα ισορροπούν κοντά στα όρια της φτώχειας. Δυστυχώς, η συζήτηση δεν αφορά μόνο την ανήμπορη κυβέρνηση, αλλά ολόκληρη την Ευρωζώνη και το είδος των εργασιακών σχέσεων που επιθυμεί να παράγει στις ελλειμματικές χώρες που την συντηρούν.
Τα παραπάνω ερωτήματα έχουν καταντήσει πολυτέλεια και έχουμε καταλήξει να τα μεταχειριζόμαστε με περισσή ανοχή. Κι όμως, όπως καταδεικνύεται στο Διάγραμμα ένα από τα σημαντικότερα ποιοτικά αποτελέσματα των δεδομένων της Έρευνας Εργατικού Δυναμικού της ΕΛΣΤΑΤ, είναι ότι από το σύνολο των εργαζόμενων μερικής απασχόλησης, το 70% την ασκεί από ανάγκη και μη-ηθελημένα. Δηλαδή ένα σημαντικό τμήμα των εργαζόμενων δηλώνει ότι οι απολαβές της μερικής απασχόλησης δεν επαρκούν ώστε να καλύψουν τις δαπάνες και τις ανάγκες των ίδιων και του νοικοκυριού τους. Η νεοφιλελεύθερη πολιτική που εφαρμόζεται δημιουργεί συνθήκες εργασίας χαμηλού επιπέδου και αντίστοιχα χαμηλών αξιώσεων και πρόκειται να επιλύσει το ζήτημα της ανεργίας με μισθούς και συνθήκες εργασίας που θα ισορροπούν κοντά στα όρια της φτώχειας. Δυστυχώς, η συζήτηση δεν αφορά μόνο την ανήμπορη κυβέρνηση, αλλά ολόκληρη την Ευρωζώνη και το είδος των εργασιακών σχέσεων που επιθυμεί να παράγει στις ελλειμματικές χώρες που την συντηρούν.
Το ύψος του μισθού και η ποιότητα της απασχόλησης υπό κανονικές συνθήκες αποτελούν προϊόν ελεύθερης διαπραγμάτευσης μεταξύ εργοδότη και εργαζομένων. Υπό τις παρούσες συνθήκες όμως, η πίεση έχει μεταφερθεί εξ’ ολοκλήρου στον εργαζόμενο που πρακτικά είναι αναγκασμένος να αποδεχτεί οτιδήποτε του προσφέρεται. Χρειάζονται κινήσεις ώστε αυτό να αλλάξει. Η Νέα Συμφωνία για την Ευρώπη που καταθέτει το DiEM25 περιλαμβάνει λύσεις που αντιμετωπίζουν το πρόβλημα άμεσα, όπως η Εγγυημενη Εργασία και το Κοινωνικό Μέρισμα, αλλά και εμμεσα όπως το Πρόγραμμα Πράσινων Επενδύσεων που θα δημιουργήσει θέσεις εργασίας κινητοποιώντας λιμνάζοντα κεφάλαια.
Το όραμα της τρέχουσας ηγεσίας της ΕΕ (αν υπάρχει) είναι η απορρύθμιση και η ανταγωνιστικότητα. Το όραμά μας είναι η κοινωνική συνοχή και η παραγωγικότητα. Η δική τους πρόταση οδηγεί ολόκληρες κοινωνίες σε μαρασμό. Μήπως ήρθε ο καιρός να δοκιμαστεί μια πρόταση που οδηγεί σε μια πραγματικά βιώσιμη κοινωνία;
Του οικονομολόγου Βλάσση Μισσού, μέλους του DiEM25
Θέλεις να ενημερώνεσαι για τις δράσεις του DiEM25-ΜέΡΑ25; Γράψου εδώ
