Ο Nicola Fratoianni είναι μέλος του Ιταλικού Κοινοβουλίου και ηγέτης του συνασπισμού της ιταλικής αριστεράς. Στο παρακάτω e-mail που έστειλε στη Συντονιστική μας Επιτροπή, ο Nicola περιγράφει γιατί έγινε μέλος του DiEM25 και αναλύει την πρόκληση της οικοδόμησης μιας νέας Αριστεράς στην Ιταλία.
Δέχομαι με χαρά την πρόσκλησή σας να συμμετάσχω στο DiEM25, συμφωνώντας με την πεποίθηση ότι είναι τόσο επείγον όσο και αναγκαίο να ανοίξει εκ νέου η συζήτηση για τη στενή σχέση μεταξύ νεοφιλελευθερισμού, πολιτικών λιτότητας και αυξανόμενης ανισότητας. Η κατρακύλα προς τη «διάλυση» της Ευρώπης (όπως, δυστυχώς, περιγράφεται αποτελεσματικά από τον Jan Zielonka) φαίνεται να είναι πιο απότομη από ποτέ.
Ακόμη και τα πρόσφατα αποτελέσματα της διακυβερνητικής διάσκεψης κορυφής στην Μπρατισλάβα αποδεικνύουν πεντακάθαρα τα παραπάνω: επιβεβαιώθηκε η εδραίωση του γαλλογερμανικού άξονα που βλέπει τις περισσότερες κοινωνικές δημοκρατίες επιρρεπείς μπροστά στην αυτοκτονική ακαμψία των πολιτικών λιτότητας και συγκαταβατική προς τις απάνθρωπες και παράλογες πολιτικές του κλεισίματος των συνόρων για γυναίκες, άνδρες και παιδιά που αναζητούν, στην προστασία της Ευρώπης, ευκαιρίες για το μέλλον τους.
Οι οικονομικές, χρηματοοικονομικές και πολιτικές ελίτ καθώς και οι ελίτ των ΜΜΕ που ηγούνται της ηπείρου μας, ενεργούν όπως έκανε και ο πλοίαρχος στη γέφυρα του Τιτανικού: έχουν διακρίνει το παγόβουνο μπροστά, αλλά εξαιτίας της ισχυρογνωμοσύνης τους αρνούνται να κάνουν κάτι διαφορετικό και συνεχίζουν πρόσω ολοταχώς προς αυτό.
Με τον τρόπο αυτό, τροφοδοτούν τελείως ανεύθυνα τη φωτιά της ιδιοτελούς, εθνικιστικής πολιτικής και του ρατσισμού, η οποία διευρύνεται και στις τέσσερις γωνιές της Ευρώπης.
Επιπλέον, η Ευρώπη συμμετέχει όλο και λιγότερο στην παγκόσμια σκηνή, την ίδια στιγμή που χρειαζόμαστε, αντίθετα, μια Ευρώπη με ενιαία φωνή, ως μια ισχυρή δύναμη για την ειρήνη και τις συνεταιριστικές πολιτικές και σε θέση να δρα αποφασιστικά στα θέατρα του πολέμου, όπως η Μέση Ανατολή και η λεκάνη της Μεσογείου, που σήμερα περιβάλλουν την ήπειρό μας.
Όπως γνωρίζετε, έχουμε εμπλακεί, μαζί με πολλούς άλλους, στη δημιουργία μιας νέας αριστερής πολιτικής δύναμης στην Ιταλία, ενωμένης και πολυσυμμετοχικής, η οποία έχει ως πρωταρχική αποστολή της την καταπολέμηση της φτώχειας και της ανισότητας και τον αγώνα για δημοκρατία.
Μια Αριστερά που θα είναι σε θέση να ικανοποιήσει τα αιτήματα τόσων ανθρώπων για αλλαγή, αυτών που σήμερα παραιτούνται ή αποθαρρύνονται, καθώς και όλων εκείνων, που δεν θέλουν να παραδοθούν στις δύο κυρίαρχες παραλλαγές του δόγματος «δεν υπάρχει εναλλακτική λύση» (ΤΙΝΑ): η μία που υπερασπίζεται το νεοφιλελεύθερο status quo και η άλλη που οδηγεί, ελλείψει προοπτικής, σε έναν διφορούμενο και ντροπιαστικό λαϊκισμό.
Προσπαθούμε γι’ αυτό, γνωρίζοντας ότι αυτή η Αριστερά, εκτός από την ανάπτυξη της κοινωνικής και πολιτικής εξουσίας που είναι απαραίτητη για να αλλάξει την Ιταλία, πρέπει να έχει το σύνολο της Ευρώπης ως ορίζοντα για τις αναλύσεις και τις πρακτικές της.
O ευρωπαϊσμός μας δεν είναι «αφελής και ιδεαλιστικός»: για να αντιστρέψουμε τις τρέχουσες διασπαστικές τάσεις, δεν πιστεύουμε ότι αρκεί να επαναλαμβάνουμε μηχανικά το σύνθημα «Ηνωμένες Πολιτείες της Ευρώπης» ή να ελπίζουμε σε μια βαθύτερη διαδικασία ολοκλήρωσης, εμπλουτισμένη ίσως με περισσότερη προσοχή στις κοινωνικές ανάγκες.
Υπάρχει, αντιθέτως, η ανάγκη για δράσεις που σπάνε τις τρέχουσες πολιτικές λιτότητας και αποκλεισμού, και ανοίγουν νέους πολιτικούς χώρους για αλλαγή.
Χρειαζόμαστε – όπως πρόσφατα δήλωσε ο Γιάνης, υπενθυμίζοντας μια ιδέα που αποτελεί θεμελιώδες κομμάτι της ιστορίας μου και της ιστορίας μας – να πολλαπλασιάσουμε τις δράσεις «εποικοδομητικής ανυπακοής», προκειμένου να οικοδομήσουμε μια εναλλακτική λύση.
Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο ο Ευρωπαϊσμός μας γνωρίζει ότι κάθε αγώνας για κοινωνική δικαιοσύνη, για τα δικαιώματα και τις ελευθερίες των πολλών, δεν θα καταφέρει κανένα αποτελεσματικό και μακράς διαρκείας αποτέλεσμα, αν δεν είναι σε θέση να εδραιωθεί τουλάχιστον σε όλη τη γηραιά ήπειρο. Τίποτα δεν θα αλλάξει, αν δεν είμαστε σε θέση να σπάσουμε και να ξεπεράσουμε τα στενά εθνικά μας σύνορα, χωρίς να περιμένουμε την οποιαδήποτε, εξαιρετικά απίθανη πρωτοβουλία των ελίτ που οδήγησαν την Ευρώπη στο σημείο της «υπαρξιακής κρίσης».
Αλλά σε ένα σημείο, πρέπει να είμαστε σαφείς: υπάρχουν και εκείνοι, στην Αριστερά και στις διάφορες ευρωπαϊκές χώρες, που δεν σκέφτονται έτσι. Μερικοί από τους συντρόφους και τους συνανθρώπους μας νομίζουν ότι μια επιστροφή στο παρελθόν των εθνικών κρατών είναι μια πιθανή διέξοδος από την καταστροφή.
Πρέπει να συνεχίσουμε να διαφωνούμε μαζί τους και να προσπαθήσουμε να τους αλλάξουμε γνώμη.
Πρώτα απ’ όλα με επιχειρήματα κριτικής σκέψης: τα σημερινά μικρά εθνικά κράτη θα είναι «καρυδότσουφλα» στο έλεος των ρευμάτων και των καταιγίδων, που εξαπέλυσε ο κυρίαρχος χρηματοοικονομικός καπιταλισμός στον ωκεανό της παγκόσμιας οικονομίας. Ο χρηματοοικονομικός καπιταλισμός δημιούργησε ένα μαρξιστικό αριστούργημα: εκμεταλλεύθηκε την οικονομική κρίση για να αναδιαρθρωθεί σε διεθνές επίπεδο και να εφεύρει νέα εργαλεία για τον έλεγχο και την κυριαρχία πάνω στην ανθρώπινη ζωή. Μια «επανάσταση από πάνω», την οποία το κοινωνικό αντιπολιτευτικό κίνημα παρατηρεί παθητικά.
Δεύτερον, με παθιασμένες ιδέες: χρειαζόμαστε ένα νέο και διαφορετικό «διεθνισμό», με βάση τον αγώνα για τη δημοκρατία και τον αγώνα για να επανακτήσουμε την αξιοπρέπεια των ανθρώπων, ανεξάρτητα από το πού γεννήθηκαν ή πού ζουν.
Τρίτον, με έξυπνες πολιτικές: η παλιά και η νέα Δεξιά ήδη καταλαμβάνουν σταθερά τον πολιτικό λόγο που επικεντρώνεται στην εγωιστική υπεράσπιση των εθνικών συνόρων.
Για τους λόγους αυτούς, αγαπητοί σύντροφοι και φίλοι του DiEM25, παρακαλούμε να υπολογίζετε σε μένα και σε πολλούς άλλους που ενεπλάκησαν στην περιπέτεια της οικοδόμησης μιας νέας Αριστεράς στην Ιταλία: είμαστε διαθέσιμοι για μια κοινή επιχείρηση, σε ένα ευρύτερο και ανοικτό κίνημα που δικαίως θα βάλει στο προσκήνιο την επαναφορά της Δημοκρατίας στην Ευρώπη.
Με χαιρετισμούς αλληλεγγύης,
Nicola Fratoianni
μέλος του Ιταλικού Κοινοβουλίου, πρώην εθνικός συντονιστής του SEL (Αριστερά, Οικολογία και Ελευθερία), υποστηρικτής και μέλος της Εκτελεστικής Επιτροπής της SI (Ιταλική Αριστερά)
Ρώμη, 20η Σεπτεμβρίου, 2016
Θέλεις να ενημερώνεσαι για τις δράσεις του DiEM25-ΜέΡΑ25; Γράψου εδώ