Καλούμε τους Ευρωπαίους πολίτες να υπερασπιστούν το δικαίωμα τους στην ιδιωτικότητα και να απορρίψουν περαιτέρω εφαρμογή της νομοθεσίας Chat Control
Δεν είναι μυστικό ότι οι λίστες στόχων στη Γάζα, συντάσσονται με τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης (Artificial Intelligence – AI), αντικαθιστώντας έτσι στοχευμένες στρατιωτικές επιχειρήσεις, με μεγάλο κόστος σε ανθρώπινες ζωές. Η χρήση ΑΙ επεκτείνεται παντού, αυξάνοντας την ανάγκη για μαζική συλλογή δεδομένων που είναι απαραίτητα για τη λειτουργία της. Και ποιος είναι ο καλύτερος τρόπος για να ικανοποιηθεί αυτή η ζήτηση, αν όχι το να τεθούν οι πολίτες υπό μαζική παρακολούθηση;Τροφοδοτώντας έτσι το ΑΙ συνεχώς με λέξεις, φράσεις και βιομετρικά δεδομένα που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να ανιχνευθούν ανεπιθύμητες συμπεριφορές, σκέψεις και πολιτικές απόψεις, ειδικά αυτές που αντίκεινται στα τωρινά καθεστώτα του Ισραήλ και της Δύσης.
Με αφορμή τη Γάζα, οι Ισραηλινές δυνάμεις έχουν εφεύρει τα πιο εξελιγμένα κατασκοπευτικά προγράμματα στον κόσμο, π.χ όλοι μας έχουμε ακούσει για το NSO Pegasus, με το οποίο παραβιάστηκαν οι συσκευές πολλών πολιτικών και δημοσιογράφων. Δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι οι Ισραηλινές δυνάμεις έλαβαν δεδομένα ώστε οι ΑΙ εφαρμογές τους να καταρτίσουν λίστες στόχων που βρίθουν από λάθη, με αποτέλεσμα τη δολοφονία δεκάδων χιλιάδων αθώων Παλαιστινίων στους τελευταίους 12 μήνες. Το τρομακτικό τίμημα σε ανθρώπινες ζωές στη Γάζα είναι προϊόν προηγούμενης παρακολούθησης και συλλογής ανθρώπινων βιομετρικών δεδομένων, με τον εκτελεστή να είναι το AI, που αποφασίζει πόσοι Παλαιστίνιοι θα πεθάνουν κάθε μέρα.
Στις Βρυξέλλες η Ευρωπαϊκή Επιτροπή επεξεργάζεται μια σειρά νέων προτάσεων που μπορούν να χρησιμοποιηθούν για να θέσουν τους Ευρωπαίους υπό τον πλήρη έλεγχό της, π.χ. την Ηλεκτρονική ταυτότητα (eID), το Ηλεκτρονικό πορτοφόλι (eWallet), το Ευρωπαϊκό πρόγραμμα ηλεκτρονικών δεδομένων υγείας (European Health Data Space – EHDS), το ηλεκτρονικό νόμισμα (eCash). Όλες αυτές οι υπηρεσίες συλλέγουν μεγάλες ποσότητες ευαίσθητων προσωπικών δεδομένων από πολίτες, παρόμοια με τα δεδομένα που συλλέγει το Ισραήλ για τους Παλαιστίνιους με τελικό στόχο την καταπίεση, τις διακρίσεις εναντίον τους και τη δολοφονία τους. Στην Ευρώπη, το σχέδιο συλλογής δεδομένων ονομάζεται “Chat Control” (έλεγχος συνομιλιών) για τη συλλογή δεδομένων από τις συσκευές 450 εκατομμυρίων πολιτών. Θα ήταν αφελές να δεχτούμε πως οι σημερινοί μη δημοκρατικοί μας ηγέτες, ή οι ανερχόμενοι φασίστες αύριο, δεν θα κάνουν χρήση των δεδομένων μας με σκοπό τις διακρίσεις και την καταπίεση. Η πρόσφατη εξαγγελία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για “Εργοστάσια AI” συνιστά επικίνδυνο προηγούμενο για το μέλλον της Ευρώπης. Στο Ισραήλ, τα “εργοστάσια ΑΙ” χρησιμοποιούνται για να χαρακτηριστούν κοινές εγκαταστάσεις πολιτικής χρήσης ως στρατιωτικές.
Οι ευρωπαϊκές προπαρασκευαστικές διαδικασίες για το Chat Control, το έλλειμμα διαφάνειας και η ευνοιοκρατία
Το 2020, υπό την προεδρία της Ursula von der Leyen, η Ευρωπαία Επίτροπος Εσωτερικών Υποθέσεων Ylva Johannsson ξεκίνησε να συντάσσει το προσχέδιο ενός κανονισμού για τον αποκλεισμό περιεχομένου σεξουαλικής κακοποίησης παιδιών από τις ηλεκτρονικές πλατφόρμες. Κανείς δεν αντιτίθεται στην αφαίρεση τρομακτικών εικόνων παιδικής κακοποίησης, ειδικά όταν επιβαρύνουν το θύμα, ωστόσο το Chat Control δεν κάνει τίποτα για να αποτρέψει τη συνεχιζόμενη κακοποίηση! Το προσχέδιο του κανονισμού συντάχθηκε πίσω από κλειστές πόρτες χωρίς τη συμβολή της Ευρωπαϊκής Κοινωνίας των Πολιτών ή ειδικών στο θέμα της ιδιωτικότητας. Αντ’ αυτού, όπως αποκάλυψε το Balkan Insight τον Σεπτέμβριο του 2023, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή συνεργάστηκε στενά με τον ηθοποιό του Χόλιγουντ Ashton Kutcher, ο οποίος θα επωφεληθεί οικονομικά από το Chat Control αν η νομοθεσία περάσει. Μερικές ημέρες αργότερα, ένα άλλο άρθρο αποκάλυψε πως η Europol ζήτησε απεριόριστη πρόσβαση στον κανονισμό Chat Control. Το προσχέδιο στην πιο πρόσφατη μορφή του αναφέρει:
“Άρθρο 53
Συνεργασία με τη Europol
- Όπου είναι απαραίτητο για την εκτέλεση των καθηκόντων τους όσον αφορά τον παρόντα Κανονισμό εντός των αρμοδιοτήτων τους, το Ευρωπαϊκό Κέντρο θα συνεργάζεται με την Europol.
- Η Europol και το Ευρωπαϊκό Κέντρο θα παρέχουν το ένα στο άλλο την πληρέστερη δυνατή πρόσβαση σε σχετικές πληροφορίες και πληροφοριακά συστήματα, όπου αυτό είναι απαραίτητο για την εκτέλεση των αντίστοιχων καθηκόντων τους και σύμφωνα με την ενωσιακή νομοθεσία που ρυθμίζει αυτού του είδους την πρόσβαση. Με πάσα επιφύλαξη όσον αφορά τις ευθύνες του Εκτελεστικού Διευθυντή, το Ευρωπαϊκό Κέντρο θα μεγιστοποιεί την αποτελεσματικότητα κοινοποιώντας τις διοικητικές λειτουργίες του στη Europol, συμπεριλαμβανομένων των λειτουργιών που αφορούν στη διαχείριση προσωπικού, στις τεχνολογίες πληροφορικής και στην υλοποίηση του προϋπολογισμού.
- Οι όροι της συνεργασίας και οι ισχύουσες ρυθμίσεις θα οριστούν με ένα κοινό υπόμνημα.
“Σύμφωνα με πρακτικά που κοινοποιήθηκαν κατόπιν αίτησης για παροχή πληροφοριών (Freedom Of Information), η Ευρωπαϊκή αστυνομική υπηρεσία πίεσε για αφιλτράριστη πρόσβαση στα δεδομένα που θα συλλέγονται με το νέο σύστημα εντοπισμού ψηφιακών εικόνων σεξουαλικής κακοποίησης σε εφαρμογές προσωπικών μηνυμάτων, έτσι ώστε, σύμφωνα με τους ειδικούς, να χρησιμοποιηθούν στην εκπαίδευση αλγορίθμων τεχνητής νοημοσύνης (ΑΙ).”
Η Europol έχει ήδη κάνει λόγο για το ενδεχόμενο επέκτασης της χρήσης του κανονισμού Chat Control πέραν των αρχικών προδιαγραφών του. Η μαζική παρακολούθηση ξεκινάει από την απομάκρυνση περιεχομένου σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων (Child Sexual Abuse Material – CSAM) – χρησιμοποιώντας τα παιδιά για πολιτικό όφελος και για τον εξαναγκασμό των πολιτών σε μαζική παρακολούθηση. Ο κανονισμός ενδέχεται να επεκταθεί στοχοποιώντας πολιτικούς αντιπάλους, δημοσιογράφους, τις πηγές τους, τους πληροφοριοδότες υπέρ του δημοσίου συμφέροντος και οποιονδήποτε αμφισβητεί την ειλικρίνεια των κυβερνώντων, ή επιθυμεί να αποκαλύψει πληροφορίες που αυτοί θέλουν να αποκρύψουν.
“Στην ίδια συνάντηση η Europol πρότεινε η ανίχνευση να επεκταθεί και σε άλλα πεδία εγκληματικής δραστηριότητας πέραν της σεξουαλικής κακοποίησης ανηλίκων και να συμπεριληφθούν και αυτά στον εν λόγω κανονισμό. Ζήτησε επίσης να συμπεριληφθούν και άλλα στοιχεία που θα εξασφαλίζουν πως ένας άλλος Ευρωπαϊκός νόμος, η Νομοθεσία περί Τεχνητής Νοημοσύνης (Artificial Intelligence Act), δεν θα έθετε περιορισμούς “στη χρήση εργαλείων τεχνητής νοημοσύνης (AI) σε αστυνομικές έρευνες”.”
Τι λένε οι πολίτες;
Καταγγέλλουμε την πλειονότητα των κρατών-μελών της ΕΕ που είναι έτοιμα να αποδεχτούν τον κανονισμό μαζικής παρακολούθησης Chat Control της Ευρωπαϊκής Επιτροπής. Η παρούσα πρόταση είναι χειρότερη από την προηγούμενη. Υποκρινόμενη ότι προστατεύει τα ανθρώπινα δικαιώματα, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή σχεδιάζει τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για να ελέγχει κάθε λέξη που γράφουν οι πολίτες καθώς επίσης και τις φωτογραφίες τους, ενώ σε όσους δεν συναινούν θα απαγορεύει τον διαμοιρασμό εικόνων και ηλεκτρονικών συνδέσμων (URL). Δεδομένης της μεγάλης συχνότητας σφαλμάτων (των συστημάτων τεχνητής νοημοσύνης), οι πολίτες εκτίθενται σε κίνδυνο απώλειας της εργασίας, βλάβης στην υπόληψή τους, διακοπής των σπουδών τους, διακοπής παροχής διαδικτυακών υπηρεσιών, ακόμα και αδυναμία να καλέσουν βοήθεια σε ένα επείγον περιστατικό.
Η νομοθεσία αυτή παραβιάζει διεθνώς αναγνωρισμένα ανθρώπινα δικαιώματα, όπως αυτά περιγράφονται στη Διακήρυξη Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων: Άρθρο 12: “Κανείς δεν επιτρέπεται να υποστεί αυθαίρετες επεμβάσεις στην ιδιωτική του ζωή, την οικογένεια, την κατοικία ή την αλληλογραφία του, ούτε προσβολές της τιμής και της υπόληψής του. Κάθε άτομο έχει το δικαίωμα νομικής προστασίας από επεμβάσεις και προσβολές αυτού του είδους”. Σε πολλά κράτη μέλη της Ευρωπαϊκής Ένωσης το δικαίωμα στην ιδιωτικότητα των ηλεκτρονικών επικοινωνιών κατοχυρώνεται συνταγματικά. Στις 15 Φεβρουαρίου το Ευρωπαϊκό Δικαστήριο Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων αποφάσισε την απαγόρευση της άρσης της διατερματικής κρυπτογράφησης (end-to-end encryption) στην υπόθεση Podchasov v. Russia.
Όπως δήλωσε ο υποστηρικτής ψηφιακών ελευθεριών Patrick Breyer, “Με αυτή την εξαιρετική απόφαση-ορόσημο, οποιαδήποτε ανίχνευση στην πλευρά του χρήστη ενός smartphone, όπως αυτή που προτείνει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή στον νόμο Chat Control, είναι ξεκάθαρα παράνομη. Θα κατέλυε την προστασία όλων αντί να βοηθά στην έρευνα των υπόπτων.”
Η ψήφιση του κανονισμού Chat Control απο τα Ευρωπαϊκά κράτη προϋποθέτει την αναίρεση της κρυπτογράφησης και παραβιάζει ευθέως το κράτος δικαίου στην Ευρώπη. Ο κανονισμός αυτός απαιτεί από τους παρόχους να αποκτούν πρόσβαση στις συσκευές των χρηστών του Διαδικτύου και να επιτηρούν τις επικοινωνίες των συνδρομητών τους, από γραπτές συνομιλίες (chat) μέχρι βιντεοκλήσεις (π.χ. μέσω Zoom). Συνοπτικά, με τον κανονισμό Chat Control όλες οι εμπιστευτικές και ευαίσθητες πληροφορίες των χρηστών θα υπόκεινται σε παρακολούθηση, από τις δημοσιογραφικές πηγές μέχρι τις ιδιωτικές συνομιλίες μεταξύ δικηγόρου και πελάτη, γιατρού και ασθενή, εφήβων και ενηλίκων.
“Η παρούσα πρόταση συνεπάγεται τη μαζική αυτοματοποιημένη έρευνα και αποκάλυψη προσωπικών συνομιλιών, συμπεριλαμβανομένων των διατερματικώς κρυπτογραφημένων, προς αναζήτηση παράνομων εικόνων ή βίντεο. Αν ένας χρήστης ζητήσει να εξαιρεθεί από αυτού του είδους την εποπτεία, θα χάνει τη δυνατότητα αποστολής ή λήψης εικόνων, βίντεο και ηλεκτρονικών συνδέσμων.”
Στις 23 Σεπτεμβρίου (2024), 304 επιστήμονες και ερευνητές απο 33 χώρες δημοσίευσαν μια ανοιχτή επιστολή κατά του κανονισμού Chat Control. Το σημείο 3 αναφέρει:
“Τρίτον, παρά τους οποιουσδήποτε περιορισμούς στην έκταση της παρακολούθησης, οι επιβαλλόμενες εντολές ανίχνευσης θα εφαρμόζονται αδιακρίτως: Η προτεινόμενη υποχρεωτική ανίχνευση βάζει στο στόχαστρο όλους τους πολίτες και όχι μόνο εκείνους για τους οποίους οι αρχές έχουν εύλογες υποψίες ότι εμπλέκονται σε ανταλλαγή υλικού παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης. Οι συσκευές τηλεφώνων και οι φωτογραφίες εντός τους τεκμηριώνουν πλήρως τις ζωές μας. Η παροχή πρόσβασης στις κυβερνήσεις σε αυτό το υλικό είναι μια άκρως παρεμβατική πράξη. Από νομική σκοπιά, αυτό σημαίνει ότι η ανίχνευση στην πλευρά του χρήστη της συσκευής είναι δυσανάλογη και παραβιάζει το θεμελιώδες δικαίωμα στην ιδιωτικότητα.”
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή δεν έχει αναγνωρίσει ή αντιμετωπίσει το γεγονός ότι το υλικό παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης είναι αποτέλεσμα βαθύτερων υφιστάμενων εγκλημάτων και κοινωνικών προβλημάτων. Σύμφωνα με στατιστικές έρευνες, πάνω από το 80% της παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης διαπράττεται από γονείς, συγγενείς ή φίλους των θυμάτων.
Και βέβαια, αυτές οι επαφές δεν είναι αποτέλεσμα ηλεκτρονικής προσέγγισης, αλλά συμβαίνουν στην καθημερινή φυσική επαφή. Αντιθέτως, οι κυβερνήσεις γίνονται ολοένα και πιο επιεικείς προς τους παιδόφιλους, ενώ φροντίζουν να προστατεύουν ανθρώπους με επιρροή που κατηγορούνται για σεξουαλική κακοποίηση παιδιών. Παρεμπιπτόντως, η παρούσα πρόταση εξαιρεί από την παρακολούθηση ανθρώπους με μεγάλη επιρροή, όπως επιχειρηματίες, αξιωματούχους της Ευρωπαϊκής Ένωσης, τις κυβερνήσεις και τις διωκτικές αρχές, προτάσσοντας ως δικαιολογία την προστασία κρατικών μυστικών και εμπιστευτικών πληροφοριών.
(12α) Ηλεκτρονικές συσκευές τηλεπικοινωνιών που δεν είναι διαθέσιμες δημοσίως, όπως αυτές που χρησιμοποιούνται για σκοπούς εθνικής ασφάλειας, εξαιρούνται από τον παρόντα Κανονισμό, διότι ο κίνδυνος χρήσης τους για σκοπούς παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης είναι περιορισμένος, ενώ υπάρχει ανάγκη για την προστασία εμπιστευτικών πληροφοριών καθώς και του επαγγελματικού και εμπορικού απορρήτου. Συνεπώς, ο παρόν Κανονισμός δεν θα πρέπει να καλύπτει τις διαπροσωπικές τηλεπικοινωνιακές υπηρεσίες που δεν είναι διαθέσιμες στο ευρύ κοινό και η χρήση των οποίων περιορίζεται σε ανθρώπους που εμπλέκονται στις δραστηριότητες μιας συγκεκριμένης εταιρείας, οργανισμού, σώματος ή αρχής.
Καλούμε τους πολίτες της Ευρώπης να υπερασπιστούν το δικαίωμά τους στην ιδιωτικότητα και να βγουν στους δρόμους απαιτώντας από τις κυβερνήσεις και των 27 κρατών-μελών να καταψηφίσουν το συμβιβαστικό κείμενο 12406/24 στην πρόταση της Ουγγαρίας και να απορρίψουν κάθε περαιτέρω προσπάθεια υλοποίησης του κανονισμού Chat Control. Δεν θέλουμε να ζήσουμε σε ένα κόσμο όπου οι κυβερνήσεις υποθέτουν πως όλοι οι άνθρωποι είναι ένοχοι για κάποιο έγκλημα μέχρι αποδείξεως του εναντίου.
Οι κυβερνήσεις και η Ευρωπαϊκή Ένωση πρέπει να επικεντρωθούν στον τομέα της εκπαίδευσης και να βρουν λύσεις σε συνεργασία με τους εκπαιδευτικούς, για τον εντοπισμό πιθανών περιπτώσεων παιδικής σεξουαλικής κακοποίησης, να δημιουργήσουν ισχυρά δίκτυα βοήθειας όπου τα θύματα θα μπορούν να λάβουν επαγγελματική στήριξη υπό πλήρη εχεμύθεια, να χρησιμοποιήσουν δίκτυα μαθητών για την εκπαίδευση των ίδιων των μαθητών σε αυτά τα θέματα (για παράδειγμα μαθητές μεγαλύτερων τάξεων που θα εκπαιδεύουν μαθητές μικρότερων τάξεων) και να προσκαλέσουν ειδικούς στην ιδιωτικότητα να εκπαιδεύσουν τους εφήβους πώς να παραμείνουν ασφαλείς στον ψηφιακό κόσμο.
Η μαζική παρακολούθηση δεν βοήθησε ποτέ στην επίλυση προβλημάτων, αντίθετα παράγει περισσότερη καταστολή, ανισότητα και διακρίσεις, και είναι εργαλείο κατάχρησης εξουσίας. Αντ’ αυτού, η Ευρωπαϊκή Ένωση οφείλει να θέσει όρια στην Europol και τις εξουσίες παρακολούθησης και να καταργήσει τη χρήση τεχνητής νοημοσύνης για αστυνομική παρακολούθηση, στρατιωτικές χρήσεις και για την ανάπτυξη αυτόνομων όπλων.
Θέλεις να ενημερώνεσαι για τις δράσεις του DiEM25-ΜέΡΑ25; Γράψου εδώ
