To 2011 η Ευρωπαϊκή Ένωση νομοθέτησε την ΜΙΡ (Macroeconomic Imbalance Procedure – Διαδικασία Εξομάλυνσης Μακροοικονομικών Ανισορροπιών), νομοθεσία στην οποία περιγράφονται οι μακροοικονομικές ανισορροπίες που δυνητικά απειλούν την συνοχή και την ίδια την υπόσταση της νομισματικής, τουλάχιστον, Ένωσης.
Η πιο σημαντική ανισορροπία που μπορεί να συμβεί εντός της κοινής ζώνης είναι αυτή στο εξωτερικό εμπόριο. Η Ευρωζώνη δείχνει μοιρασμένη ανάμεσα σε έναν εξαγωγικό πυρήνα και μια εισαγωγική περιφέρεια. Ο δε πλεονασματικός πυρήνας δεν αυξάνει την δική του ζήτηση, ώστε να μειωθεί το χάσμα με τους ελλειμματικούς, δημιουργώντας φυγόκεντρες δυνάμεις μέσα στην ΕΖ, μιας και οι χώρες που πλήττονται αρχίζουν να σκέφτονται πως ίσως είναι καλύτερα η ανάκτηση του εργαλείου της νομισματικής και δημοσιονομικής πολιτικής παρά η πολιτική της εσωτερικής υποτίμησης που υπαγορεύει ο πυρήνας.
Στην παραπομπή διαβάζουμε τις ανισορροπίες που η ίδια η Ένωση και οι αρχές της νομοθέτησαν και τα επιτρεπτά όρια κίνησής τους.
Πρώτο-πρώτο διαβάζουμε αυτό ακριβώς το θέμα των πλεονασμάτων (=ελλειμμάτων) στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών:
«3-year backward moving average of the current account balance as percent of GDP, with thresholds of +6% and -4%»
Πάνω από 6% του ΑΕΠ τριετές μεσοσταθμικό πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών ή αντίστοιχο χρονικά έλλειμμα υψηλότερο του 4% σημαίνει κυρώσεις και κυρίως οικονομική εποπτεία από την Κομισιόν για να εξαλειφθεί αυτή η ανισορροπία. Επομένως αν μια ευρωζωνική οικονομία παρουσίαζε 6,1% του ΑΕΠ της πλεόνασμα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών για το 2011, 7,2% για το 2012, 6,7% για το 2013, 7,8% του ΑΕΠ για το 2014 και 8,8% για το 2015 λογικά θα έπρεπε να μπει σε κάποιο Μνημόνιο για να επανέλθει στην κανονικότητα που ορίζουν οι κανόνες.
Στο σημείο αυτό ας δούμε, σύμφωνα με την Eurostat, τα πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της γερμανικής οικονομίας τα τελευταία χρόνια:

Παρατηρούμε πως η φίλη Γερμανία έχει υψηλότατα πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών, άνω του 6% του ΑΕΠ της και μάλιστα πέντε χρονιές συνεχόμενες, όχι μόνο τρεις. Το θέμα αυτό σέρνεται βέβαια από το 2007, ήδη ο τότε πρόεδρος της Κομισιόν Μανουέλ Μπαρόζο έκανε συστάσεις στη Γερμανία να αυξήσει την εσωτερική της ζήτηση, άρα κατ’ επέκταση και τις εισαγωγές της, μετριάζοντας το χάσμα με την περιφέρεια.
Φτάσαμε στο 2011 για να εσωτερικοποιηθεί σε νόμο το ζήτημα των ανισορροπιών εντός ΕΕ-ΕΖ, όπου ως ποινή ορίστηκε το 0,1% του ΑΕΠ της χώρας που θα παρακούσει τις συστάσεις, 30εκ€ για παράδειγμα αν υποθέταμε πως η Κομισιόν θα κινείτο κατά της Γερμανίας για την αυταπόδεικτη παράβαση των κανόνων της MIP, ποσό βέβαια ελάχιστο συγκριτικά στα 200-230δις€ που είναι τα ετήσια γερμανικά πλεονάσματα τα τελευταία χρόνια.
Το ζήτημα όμως δεν είναι το πρόστιμο, αλλά το γεγονός πως αυτό το κομβικό θέμα για την ίδια την ύπαρξη της ΕΕ-ΕΖ δεν συζητείται πουθενά! Η Γερμανία εν γνώση της υπονομεύει την Ένωση, καταστρατηγώντας τους κανονισμούς υπέρ της.
Το ζήτημα είναι οι ενέργειες που οφείλει να αναλάβει η Κομισιόν για να λύσει δομικά το πρόβλημα αυτής της ανισορροπίας που γεννά διαλυτικές δυνάμεις της ίδιας της Ένωσης, να προχωρήσει δηλαδή στην επιβολή ενός Μνημονίου στη Γερμανία. Το αστείο της υπόθεσης είναι πως το Μνημόνιο για αυτές τις περιπτώσεις είναι από τα “καλά” καθώς δεν περιλαμβάνει περικοπές δαπανών και εσωτερική υποτίμηση αλλά τα ακριβώς αντίθετα, αυξήσεις δαπανών, μισθών, συντάξεων, γενικά αύξηση της εγχώριας ζήτησης, ώστε να αυξηθούν οι εισαγωγές με διττό στόχο: καταρχάς τη μείωση των τερατωδών εμπορικών πλεονασμάτων και ταυτόχρονα την αύξηση των εξαγωγών των ελλειμματικών, εφόσον σε αυτό το παίγνιο μηδενικού αθροίσματος που είναι το διεθνές εμπόριο, το πλεόνασμα του ενός ισοδυναμεί με το έλλειμμα του άλλου.
Αποπροσανατολιστικά, φορείς της γερμανικής οικονομίας απαντούν πως τα μεγάλα πλεονάσματα στο ισοζύγιο τρεχουσών συναλλαγών της χώρας τους τα τελευταία χρόνια δεν αφορούν το ενδοζωνικό εμπόριο αλλά το διεθνές. Αγνοούν ή κάνουν πως αγνοούν πως χωρίς την ευρωκρίση που η ίδια η χώρα τους συντηρεί και υποθάλπει με τις πολιτικές που επιβάλλει, συμβάλλει τα μέγιστα στη νομισματική ανταγωνιστικότητα της γερμανικής οικονομίας. Πως είναι τα διάφορα -exit που ο πρώην ΥΠΟΙΚ της Γερμανίας αρεσκόταν να επαναφέρει στο δημόσιο διάλογο αυτά που διατηρούν χαμηλά την ισοτιμία του Ευρώ προς όφελος της γερμανικής εξαγωγικής μηχανής.
Αλέξης Σμυρλής, Οικονομολόγος
Μέλος DiEM25 Ελλάδας

Θέλεις να ενημερώνεσαι για τις δράσεις του DiEM25-ΜέΡΑ25; Γράψου εδώ