Έχουν περάσει επτά χρόνια από το δημοψήφισμα της 5ης Ιουλίου 2015 στην Ελλάδα. Υπάρχουν κάποιοι που δεν θα θυμούνται εκείνες τις θερμές καλοκαιρινές εβδομάδες που ο κόσμος παρακολουθούσε ένα ευρωπαϊκό δράμα, ή μάλλον μια ελληνική τραγωδία, να εκτυλίσσεται. Και όμως, η σημερινή Ευρωπαϊκή Ένωση γεννήθηκε το καλοκαίρι του 2015, διαμορφώθηκε από τις αποφάσεις που ελήφθησαν τότε. Για να καταλάβουμε τι αντιμετωπίζουμε το 2022, πρέπει να καταλάβουμε τι συνέβη στην Ελλάδα το 2015.

Μια συντηρητική ένωση

Εδώ και πολύ καιρό συζητείται κατά πόσον είναι δυνατόν να είμαστε οικονομικά προοδευτικοί εντός των νομικών περιορισμών της ΕΕ. Οι κανονισμοί που τη διέπουν, όπως οι νόμοι της για την ενιαία αγορά και η Κοινή Αγροτική Πολιτική της, ωφελούν τις μεγάλες επιχειρήσεις και τις οικονομίες των χρηματοπιστωτικών και βιομηχανικών υπερδυνάμεων, όπως οι Κάτω Χώρες και η Γερμανία.

Το πρόβλημα αυτό επιδεινώνεται από το ευρώ, που θέτει σε κίνηση το γερμανικό βιομηχανικό μεγαθήριο παρασύροντας τα υπόλοιπα κράτη της Ευρώπης στη μοίρα του. Φυσικά, αυτό δεν θα ήταν τόσο κακό αν η Ευρώπη κυβερνιόταν από μια πολιτική ένωση η οποία διασφάλιζε ότι τα κέρδη κατανέμονται στη συνέχεια μεταξύ όλων των Ευρωπαίων εξίσου. Δυστυχώς, η πραγματικότητα δεν θα μπορούσε να απέχει περισσότερο από αυτό.

Παρά τις συντηρητικές προκαταλήψεις του, έγιναν πολλές φιλόδοξες προσπάθειες να βαθύνει και να διευρυνθεί η ολοκλήρωση του ευρωπαϊκού εγχειρήματος. Ωστόσο, από την έναρξη της οικονομικής κρίσης το 2008, αυτές αντικαταστάθηκαν από απεγνωσμένα μέτρα, ολοένα και πιο αυταρχικής υφής, σχεδιασμένα να διατηρήσουν την αρχιτεκτονική της ΕΕ αμετάβλητη με κάθε κόστος.

Μέσα σε αυτό το περιβάλλον η ελληνική διαπραγματευτική ομάδα, υπό την ηγεσία του Γιάνη Βαρουφάκη, έπρεπε να επαναδιαπραγματευτεί τη διαχείριση του ελληνικού χρέους από την Ευρώπη το 2015. Ήταν μια αντίσταση ενάντια στις ιδιωτικοποιήσεις από τις οποίες πλούτιζαν ολιγάρχες και στη λιτότητα που συνέθλιβε την οικονομία, υπέρ πολιτικών που θα επέτρεπαν στην ελληνική οικονομία να ανακάμψει και να έχει ειλικρινά την ευκαιρία να αποπληρώσει μια μέρα τα χρέη της.

Ένας άπιστος υπερασπιστής

Ο Αλέξης Τσίπρας εξελέγη πρωθυπουργός της Ελλάδας με τη σαφή εντολή να τερματίσει τη λιτότητα την οποία επέβαλλαν οι δανειστές της χώρας και οι εγχώριοι σύμμαχοί τους.

Δυστυχώς, μέσα σε λίγους μήνες άρχισε να έχει παράλληλες συζητήσεις με τους Ευρωπαίους ομολόγους του, οι οποίες υπονόμευαν τις προσπάθειες του Βαρουφάκη στις Βρυξέλλες, διαμηνύοντας σιγά-σιγά ότι ήταν πρόθυμος να συνθηκολογήσει με την ΕΕ και να συνεχίσει τα προγράμματα λιτότητας.

Μόλις οι δανειστές της Ελλάδας έστειλαν στην κυβέρνηση μια συμφωνία λιτότητας υπό μορφή τελεσιγράφου, ο Τσίπρας διοργάνωσε δημοψήφισμα για την αποδοχή ή μη της συμφωνίας που περιείχε την πολιτική στην οποία είχε εκλεγεί να αντιταχθεί. Όπως μας δείχνει η ιστορία, ήλπιζε ότι θα το έχανε.

Μια προδομένη επανάσταση

Πριν από το δημοψήφισμα, η Ευρώπη βοούσε. Η προπαγάνδα παρουσίαζε το δημοψήφισμα για την αποδοχή περαιτέρω λιτότητας ως απόφαση για το αν η Ελλάδα θα παρέμενε ή όχι στο ευρώ.

Άλλοι το πήγαν ένα βήμα παραπέρα: το ζήτημα ήταν αν η χώρα θα παρέμενε στην ΕΕ. Οι Έλληνες βομβαρδίστηκαν με τρομακτικές ιστορίες για πιθανές ελλείψεις σε τρόφιμα και φάρμακα, για να μην αναφέρουμε την οικονομική καταστροφή.

Στη συνέχεια, συνέβη κάτι ανήκουστο: ενώ οι συζητήσεις μαίνονταν υπέρ και κατά της συμφωνίας λιτότητας, η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα διέκοψε την παροχή ρευστότητας στις ελληνικές τράπεζες, αφήνοντας τους Έλληνες χωρίς πρόσβαση σε μετρητά. Η ατμόσφαιρα στη χώρα ήταν πραγματικά πολεμική.

Μέχρι σήμερα, η νομική γνωμοδότηση για το κατά πόσο αυτή η ενέργεια ήταν νόμιμη δεν έχει δημοσιευθεί ποτέ από την ΕΚΤ, παρά τις προσπάθειες να αναγκαστεί η κεντρική τράπεζα να μοιραστεί αυτό το έγγραφο, το οποίο παρήχθη με δημόσιο χρήμα.

Οι Έλληνες ήταν φανερό ότι εκβιάζονταν. Χιλιάδες άνθρωποι βγήκαν στους δρόμους σε όλη την Ευρώπη για να τους υποστηρίξουν, κάτι που εξελίχθηκε σε ένα κίνημα που αναγνώριζε ότι διακυβεύεται το μέλλον της ίδιας της ΕΕ: επρόκειτο για έναν αυταρχικό οργανισμό που υποτάσσει τους πολίτες μέσω εκφοβισμών, ή μια πραγματική ένωση ανθρώπων που διέπεται από πολιτικές που στοχεύουν στην κοινή ευημερία και αλληλεγγύη;

Ήταν κατά τη διάρκεια αυτών των ζεστών καλοκαιρινών μηνών που γεννήθηκε το πνεύμα του DiEM25, καθώς ορισμένοι από εμάς συνειδητοποίησαν ότι η ΕΕ πρέπει είτε να εκδημοκρατιστεί, είτε να διαλυθεί.

Το γεγονός ότι οι Έλληνες ψήφισαν κατά της λιτότητας, παρά τις πιέσεις που τους ασκούσαν ξένες και εγχώριες ελίτ, αποδεικνύει το βάθος και τη δύναμη του κινήματος που ηγήθηκε του αγώνα τους.

Το ότι ο Τσίπρας πρόδωσε πλήρως αυτή την ισχυρή στάση του λαού του και των συμμάχων του από όλο τον κόσμο δεν έθεσε απλώς σε κίνδυνο την αξιοπιστία της ελληνικής Αριστεράς. Υπονόμευσε την πίστη των ανθρώπων στην αλλαγή, αφήνοντας μια από τις πιο πολιτικοποιημένες και ριζοσπαστικοποιημένες κοινωνίες στην Ευρώπη μουδιασμένη και απογοητευμένη. Μέχρι σήμερα, η αποχή δεν έχει πέσει στα επίπεδα πριν από το δημοψήφισμα και η κυρίαρχη πολιτική συζήτηση ελέγχεται από κόμματα που έχουν αποδεχθεί την υποταγή της Ελλάδας, ενώ τα κόμματα που αντιστέκονται στην αποικιοποίηση της χώρας, όπως το ΜέΡΑ25, περιορίζονται στο πολιτικό περιθώριο.

Ένας συνεχής αγώνας

Καθήκον του ΜέΡΑ25 στην Ελλάδα είναι να αναζωογονήσει τους ανθρώπους που ψήφισαν «ΟΧΙ» το 2015. Εκείνους και εκείνες που, απέναντι σε όλες τις πιθανότητες, ύψωσαν ανάστημα για μια καλύτερη Ελλάδα, σε μια καλύτερη ΕΕ.

Δεν είναι εύκολο: ο κόσμος αισθάνεται προδομένος και απελπισμένος. Ένας τέτοιος αγώνας μπορεί να κερδηθεί μόνο με υπομονή και συνεχή απόδειξη ότι το κόμμα μας είναι πιστό στον λαό και τη δημοκρατία, έχοντας παράλληλα αξιόπιστες λύσεις στα πολλά υπαρξιακά ζητήματα που αντιμετωπίζει μια χώρα που βρίσκεται σε κρίση για πάνω από μια δεκαετία. Καθώς το κόστος ζωής εκτοξεύεται στα ύψη και η ευρωπαϊκή οικονομία αποσταθεροποιείται από τις αυξανόμενες τιμές της ενέργειας και τον πληθωρισμό, θα εισέλθουμε άλλη μια φορά σε μια περίοδο όπου η ριζοσπαστική, αλλά απολύτως λογική λύση του MέΡΑ25 και του DiEM25 θα έχει ολοένα και ευρύτερη απήχηση.

Σε όλη την Ευρώπη, το DiEM25 στρατολογεί όσους και όσες αναγνωρίζουν ότι οι ενέργειες της ΕΕ το 2015 απέδειξαν ότι είναι διατεθειμένη να κάνει τα πάντα για να διατηρήσει το status quo και να προστατεύσει τα συμφέροντα που εξυπηρετεί. Πρέπει να πολεμηθεί, να αναχαιτιστεί και να αναγκαστεί να αλλάξει: αποστολή του DiEM25 είναι να δημιουργήσει το πανευρωπαϊκό κίνημα που θα ηγηθεί αυτής της μάχης. Μια μάχη ενάντια στους ολιγάρχες και τους πολιτικούς που τους υπηρετούν. Η Ελλάδα το 2015 μας έδειξε τόσο τη δύναμη που μπορεί να έχει ένας αποφασισμένος λαός, όσο και τους κινδύνους της ανάθεσης των αγώνων μας σε όσους δεν το αξίζουν. Το MέΡΑ25 στην Ελλάδα και το DiEM25 σε όλη την Ευρώπη πρέπει να διδαχτούν από αυτό και να οικοδομήσουν ένα εργαλείο πολιτικής εκπροσώπησης το οποίο να μπορούμε να εμπιστευτούμε, με ισχυρούς δεσμούς με την κοινωνία και μηχανισμούς που διασφαλίζουν ότι το κόμμα και οι εκπρόσωποί του παραμένουν πιστοί στις πολιτικές που υπερασπιζόμαστε.

Θέλεις να ενημερώνεσαι για τις δράσεις του DiEM25-ΜέΡΑ25; Γράψου εδώ