Al decennialang vinden mensen de dood terwijl ze Europa proberen te bereiken. In juni 2018 stond de migrantenlijkenteller op 34,361 and ticking. Mensen sterven op zee, in detentiecentra, in asielzoekerscentra en zelfs in hartje stad. De EU hief onlangs de zee patrouilles in de Middellandse zee op, patrouilles die in het verleden zo’n 45,000 vluchtelingen het leven hebben gered. Italië verklaarde al eerder haar wateren gesloten voor reddingsboten en riep andere landen op hun havens open te gooien, maar niemand gaf sjoege.
Dit is geen “vluchtelingencrisis” maar een crisis van Europese waarden en onbeholpenheid. In plaats van tot een op solidariteit en gedeelde verantwoordelijkheid gebaseerde oplossing te komen, duwt Europa het migratie hoofdstuk zijn grenzen uit en betaalt Libië, bijvoorbeeld, om migranten te onderscheppen, te arresteren, en te martelen.
Mensen hebben geen andere keus dan oorlog, vervolging of bittere armoede te ontvluchten. En laten we vooral Europa’s rol niet vergeten in het creëren van deze afschuwelijke omstandigheden: oorlog en vernieling in Afghanistan, Syrie, Irak, etc. En denk aan de economische en de handelsovereenkomsten die armoede in Afrika nog eens groter maken. Deze landen geld toewerpen (humanitaire hulp), zoals de EU doet, heeft geen duurzaam effect zolang dergelijk economisch beleid ondertussen gewoon doorgaat.
Europa zal zijn Dublinafspraken, die migranten dwingen in het eerste EU-land te blijven alwaar zij zich als vluchteling hebben aangemeld, helemaal op de schop moeten zetten.
Dublinafspraken
Vanwege hun geografische ligging, komen vluchtelingen grotendeels aan in de landen Griekenland en Italië. Bij aankomst worden vluchtelingen geregistreerd en worden hun vingerafdrukken genomen. Maar opvangfaciliteiten puilen uit, wachtlijsten zijn ellenlang en uitkeringen stellen niet veel voor. Veel vluchtelingen leven op straat en krijgen te maken met seksueel misbruik, gedwongen prostitutie of slavernij, vooral onder inwonende huishoudelijk werksters in Italië.
Zo worden ze gedwongen alsnog elders asiel aan te vragen.
Landen als Nederland stoppen vervolgens de asielzoekers’ procedures wanneer hun vingerafdrukken geïdentificeerd worden. De Dublinafspraken worden erbij gehaald om vluchtelingen te deporteren naar het land dat ze geregistreerd heeft. Dit brengt sommige vluchtelingen ertoe hun vingertoppen te verbranden ten einde te ontkomen aan deze nachtmerrieachtige Catch 22. Degenen die al gevangen zitten in een Dublin claim (“Dublinners”) gaan begrijpelijkerwijs niet zitten wachten op hun deportatie; zij “verdwijnen”. In 2018 heeft Nederland 1150 Dublin claims aan Italië ’s broek gehangen – slechts 180 mensen werden daadwerkelijk teruggebracht naar Italië. De Dublin claim verloopt na 18 maanden – en “Dublinners” hopen tot dat moment onder de radar te blijven.
De poorten van de meeste asielzoekerscentra in Nederland zijn gesloten voor “Dublinners”. Sommigen (waaronder baby’s en zwangere moeders) slapen buiten in de kou en het vocht van de Nederlandse winter. Anderen kunnen zich laven aan de welwillendheid van hen onbekenden: hun lot heeft Nederlandse gezinnen en andere groepen ertoe gebracht hun deuren te openen voor duizenden “Dublinners”. Meer permanente gasten dienen gemeld te worden bij de lokale autoriteiten, maar, bewust van waarschijnlijke deportatie, komen de onderdakverschaffers deze verplichting niet na, op humanitaire gronden. Achttien maanden echter, is forse periode om getraumatiseerde vreemdelingen onderdak te bieden in je huis. Veel vluchtelingen hebben geen keus en zoeken hun heil toch weer elders.
Dergelijke praktijken halen beelden boven van veel Amsterdammers, decennia geleden, die de autoriteiten weerstonden en slachtoffers van vervolging verborgen hielden in hun huizen.
De Dublinafspraken zetten kustlanden als Griekenland en Italië, onevenredig onder druk. In 2015 probeerde de EU deze last te verlichten door 160,000 vluchtelingen naar andere EU-landen over te plaatsen volgens quota’s gebaseerd op de capaciteiten van de betreffende landen. Slechts 30% was daadwerkelijk overgeplaatst. Zo beloofde Nederland in 2017 8712 vluchtelingen uit Griekse kampen op te nemen – maar in april 2019 zijn nog maar 1755 overgebracht. Duizenden asielzoekers zitten vast in landen als Griekenland en wachten aldaar op hereniging met familieleden in Duitsland en elders. De meeste landen namen minder vluchtelingen op dan hun quota voorschreef; andere weigerden sowieso iedere medewerking, met name de Visegrádgroep: Tsjechië, Hongarije, Polen en Slowakije. Het Europese parlement is er in meerderheid voor om de Dublinafspraken te vervangen met een gecentraliseerd systeem van gedeelde verantwoordelijkheid, maar deze regeringen blijven onverzettelijk.
Levensbedreigende deportaties
 Een gemeenschappelijk EU-beleid voor levensbedreigende deportaties, ontbreekt. Nederland en Zweden weigeren de meeste asielzoekers uit Afghanistan, terwijl Frankrijk en Italië ze bijna allemaal binnenhalen zonder naar de Dublinafspraken te grijpen om ze weg te sturen. Slechts 35% van de Afghaanse asielzoekers zijn toegelaten tot Nederland. De rest moest in principe terugkeren naar Afghanistan, een van ’s werelds meest gevaarlijke landen – nu meer dan ooit. In 2018 werden daar een geschatte 26,500 mensen vermoord, waarvan 3804 burgers en meer dan 900 kinderen. Sinds 2015 zijn 160 Afghaanse asielzoekers het vliegtuig in gedwongen om vanuit Nederland terug te keren naar Kaboel. Tientallen lopen momenteel het risico om gedeporteerd te worden. Honderden anderen zijn ondergedoken of gevlucht naar een ander EU-land.
We laten vluchtelingen in de steek en daarmee Europa zelf
 “Wederzijdse solidariteit tussen de lidstaten, een kernprincipe waarop deze unie gebouwd is, hangt aan een zijden draadje. Vluchtelingen en hun levens vallen ten prooi aan een politiek spel van wijzen met beschuldigende vingertjes: koren op de molen voor uiterst rechts populisme en xenofobie,” aldus Europarlementariër Cornelia Ernst.
We moeten ons afvragen of een cultuur nog beschaafd genoemd mag worden wanneer deze mensen vogelvrij verklaart voor misbruik, alleen omdat ze uit arme, door oorlog verscheurde landen komen.
Wij roepen de EU op om zonder verder omhaal met een gecentraliseerde asielprocedure te komen, een procedure die gestart kan worden in welk EU-land van aankomst dan ook. Vestigingscriteria zouden de door de asielzoeker opgegeven voorkeuren moeten respecteren én de capaciteit van het betreffende land. Lidstaten kunnen niet blijven profiteren van samengebrachte EU gelden zonder verantwoordelijkheid te delen in tijden van nood. Landen die meer vluchtelingen opnemen dan verplicht, verdienen voorrang bij monetaire steun en degene die minder opnemen zouden moeten worden bestraft.
 Laat ze binnen!
Wij van DiEM25 zeggen: laat ze erin. Dat is hun fundamenteel mensenrecht — waarvan we nog zullen profiteren ook: Europa wordt een dagje ouder. We hebben migranten nodig. We hebben vluchtelingen nodig.
We roepen op tot een humaan, gemeenschappelijk asielsysteem, het sluiten van detentiecentra en tot adequate ontvangstfaciliteiten en voorzieningen voor het vinden van werk. We stellen een Europese opsporings- en reddingsoperatie voor om het overlijden onder migranten op zee te voorkomen. Er moet een eind komen aan het uitbesteden van de EU-grenscontrole aan Libië en andere landen.
Vertaling: Niki Best.

Do you want to be informed of DiEM25's actions? Sign up here