De Eurogroep in simpele bewoordingen

De Eurozone is de grootste en belangrijkste macro-economie van de wereld.
En toch is er in deze gigantische macro-economie maar één instituut met een legale status: de Europese centrale bank (ECB). De statuten van deze in Frankfurt gevestigde bank specificeren welke macht ze heeft bij het bereiken van haar enige doel: prijsstabiliteit.
Dat roept de vraag op:
“Hoe zit het dan met economische doelen die verder gaan dan prijsstabiliteit, zoals ontwikkeling, investeringen, werkeloosheid, armoede, interne onevenwichtigheid, handel en productiviteit?”
“Welk EU-orgaan in Euro-zone beslist over het beleid in die zaken?”
De Eurogroep is niet onderworpen aan Europees recht
De meeste mensen denken dat het antwoord is: de Eurogroep. En inderdaad, het is de Eurogroep waarin cruciale beslissingen worden genomen over het heden en de toekomst van Europa. Ware het niet dat de Eurogroep niet bestaat volgens de Europese wetgeving! 1 De Eurogroep neemt belangrijke beslissingen die vervolgens, zonder serieus debat, zonder schriftelijke regels, of wettelijk proces, overgenomen worden door de EU Raad voor economische en financiële zaken (Ecofin). 2
Het ontbreken van geschreven regels of juridische procedures is niet het enige probleem. Er zijn nog twee andere problemen waarvan Europeanen op de hoogte zouden moeten zijn. Het ene is dat de trojka de Eurogroep domineert en haar een besluitvormingsproces oplegt waardoor de ministers van Financiën in hun beslissingsbevoegdheid geneutraliseerd worden, en gedwongen worden om beslissingen te nemen op basis van weinig tot geen informatie. Het andere is de ongelooflijke ondoorzichtigheid van de werking van de Eurogroep.
De trojka domineert de Eurogroep
Elke discussie en elke vergadering in de Eurogroep verloopt volgens het volgende stramien:
Als eerste (ongeacht het onderwerp van discussie, of het nu de Griekse ‘bailout’ is of de Franse nationale begroting) spreken de vertegenwoordigers van de trojka, te beginnen met de EU commissaris van economische en financiële zaken (Pierre Moscovici). Daarna spreekt de President van de ECB (Mario Draghi of Benoît Cœuré in afwezigheid van de eerste) en tenslotte de vertegenwoordiger van het Internationaal Monetair Fonds (Christine Lagarde of Poul Thomsen in haar afwezigheid). Pas dan krijgen de ministers van Financiën de gelegenheid om te spreken (waarbij de minister van de lidstaat wiens zaak bediscussiëerd wordt als eerste spreekt). Dit betekent dat de trojka de toon al gezet heeft voordat een van de ministers van Financiën spreekt.
Opmerkelijk is dat als de ministers spreken, zij dit doen zonder ook maar één A4-tje met informatie, gegevens, of briefings, etc. over de onderhavige zaak. Zo mocht ik tijdens de bespreking van de Griekse crisis, in de vergaderingen waarin ik de Griekse regering vertegenwoordigde, mijn voorstellen niet eens per e-mail aan de collega-ministers van Financiën doorsturen. Ze hebben daardoor feitelijk geoordeeld over de Griekse voorstellen zonder dat ze die ooit hebben gezien. Ze konden slechts afgaan op datgene wat de vertegenwoordigers van de troika en ik gezegd hadden. Hun woord tegen het mijne!
Schandalige ondoorzichtigheid
Na de eerste Eurogroep die ik bijwoonde (deze duurde tien uur, alle tien gericht op Griekenland) vroeg ik mijn secretaresse om de transcripties van de vergadering, zodat ik na kon gaan wie wat wanneer gezegd had, voordat ik mijn regering zou informeren. Tot mijn ontzetting kwam ze terug met het buitengewone nieuws dat er “geen notulen, verslagen of transcripties waren.”
Het was ongelooflijk. De ruimte waarin de vergaderingen van de Eurogroep worden gehouden, hangt vol met microfoons, camera’s en schermen die elke toespraak in real-time kunnen reproduceren. Dat er geen verslag van de vergadering was, is zowel ongelooflijk als schandalig.
Is het dan verbazend dat de economische crisis in de Eurozone nog in volle gang is, zes jaar nadat deze begon?
In 2009 steeg de werkloosheid zowel in de Verenigde Staten als in de Eurozone van een gemiddelde van ca. 5% tot 12%. In de VS daalde dat percentage weer naar het niveau van 2009, in de Eurozone is het blijven steken op 12%.
Een belangrijke reden waarom de Eurozone zich niet heeft kunnen herstellen, is de wijze waarop ze wordt gemanaged.
De Eurogroep vormt een duidelijk en immanent gevaar voor Europa’s toekomst. Dit omdat ze overheerst wordt door een trojka die meer geïnteresseerd is in het behoud van haar macht over Europeanen dan in het herstel in Europa, en door het volledige gebrek aan transparantie in het besluitvormingsproces (waardoor mislukt beleid ten gevolge van een ongebreidelde trojka herhaald wordt).
Wat kunnen we doen?
De eerste stap moet zijn het opheffen van de sluier van geheimhouding. Daardoor krijgen Europeanen de kans zelf te beoordelen of de Eurogroep in hun voordeel werkt. Onderteken en deel de DiEM25 petitie. Laat het licht binnen! Het is tijd om in ACTIE te komen! Teken de petitie Transparatie in Europa, Nu!


1 Dit werd me duidelijk gemaakt in de Eurogroep vergadering van de 27 ste juni 2015. Ik betwistte het besluit van de Voorzitter van de Eurogroep, de heer Jeroen Dijsselbloem (die de standaard unanimiteitsregel wilde volgen) om een communiqué uit te doen gaan waar de Griekse regering het mee oneens was. Toen ik om een juridisch advies vroeg, kreeg ik van het secretariaat te horen: “dat de Eurogroep in de EU-verdragen niet wordt genoemd, en als een informele bijeenkomst geldt”. Als zodanig is ze dus niet onderworpen aan enige op papier gestelde regels.
2 De Ecofin-Raad bestaat uit de ministers van Financiën van alle 28 EU-lidstaten. Ze bevat dus (ook) ministers van Financiën uit niet-Eurozone landen. Bij mijn weten heeft Ecofin nooit gedebatteerd over de besluiten van de Eurogroep. De Voorzitter van de Eurogroep las in Ecofin gewoon het communiqué van de Eurogroep voor, en Ecofin keurde het zonder discussie goed.

Do you want to be informed of DiEM25's actions? Sign up here

Toespraak van Yanis Varoufakis voor het Palestina-congres die verboden werd door de Duitse politie

Yanis Varoufakis zou vrijdag een toespraak houden op het Palestina Congres in Berlijn, toen de Duitse politie de zaal binnenstormde om het evenement

Lees meer

Petitie voor een internationale sportboycot van Israël

Wij eisen dringend dat Israël onmiddellijk wordt geschorst van deelname aan alle internationale sportevenementen

Lees meer

DiEM25 steunt komende XR-wegblokkade tegen fossiele subsidies in Den Haag

Op zaterdag 3 februari gaat XR voor de 36e keer de weg blokkeren tussen de Tweede Kamer en het ministerie van Economische Zaken en Klimaat in Den Haag

Lees meer

Waarom is de Nederlandse regering echt gevallen?

De regering Rutte viel omdat de gehele Nederlandse politieke elite er niet in slaagde de hoofdoorzaak van gedwongen migratie te erkennen en zich ...

Lees meer